Podyplomowe Studia we Lwowie

Prof. dr hab. Małgorzata Kita, prezes Stowarzyszenia częstokroć podkreśla, że „od kilku lat do Stowarzyszenia napływały liczne prośby o stworzenie projektu mającego na celu dokształcenie nauczycieli zajmujących się uczeniem języka polskiego na Ukrainie oraz osób, które taką działalnością chcą się zajęć. Najczęściej proponowaliśmy wtedy zainteresowanym udział w warsztatach polonistycznych organizowanych przez Szkołę Języka i Kultury Polskiej w sierpniu. Jednakże oferta ta okazała się niewystarczająca. Ciągle ponawiano prośby o zorganizowanie Studiów. Zatem Stowarzyszenie podjęło wysiłek organizacji Studiów Podyplomowych we Lwowie. Oferta Podyplomowych Studiów Kwalifikacyjnych Nauczania Kultury Polskiej i Języka Obcego spotkała się z ogromnym zainteresowaniem ze strony osób zajmujących się nauczaniem języka polskiego na terenie Ukrainy”. Spotkała się też z pełnym zrozumieniem Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Rzeczypospolitej. Senat przyjął wniosek Stowarzyszenia i przyznał środki na sfinansowanie pierwszych dwóch semestrów Studiów w 2008 roku.

Stowarzyszenie wraz ze Szkołą Języka i Kultury Polskiej UŚ podjęło działania na rzecz uruchomienia projektu i przeprowadziło wiosną 2008 roku wraz z Katedrą Polonistyki Narodowego Uniwersytetu Lwowskiego rekrutację i nabór na Studia. W połowie maja odbył się pierwszy zjazd. Uroczysta inauguracja odbyła się na Narodowym Uniwersytecie Lwowskim im. Iwana Franki we Lwowie. Na uroczystość przybyli przedstawiciele władz rektorskich i dziekańskich lwowskiego uniwersytetu.

Obecna była też dr Ałła Krawczuk, kierownik Katedry Polonistyki Uniwersytetu im. I. Franki. Z Polski przybyli: dr hab. Romuald Cudak, wiceprezes Stowarzyszenia, dr hab. Jolanta Tambor, dyrektor Szkoły oraz dr Aleksandra Achtelik, kierownik Studiów. Po uroczystościach odbyły się pierwsze zajęcia ze słuchaczami.

Oferta Studiów przygotowana dla ukraińskich słuchaczy zawiera cały blok zajęć przewidywanych siatką Studiów na Uniwersytecie Śląskim. Wychodząc naprzeciw potrzebom ukraińskich studentów, projekt przewiduje jednak rozłożenie zajęć na rzadsze, ale za to dłuższe niż w Polsce sesje wyjazdowe we Lwowie (1 trzydniowa sesja w miesiącu tj. do 20 godz. zajęć). Dotąd słuchacze wzięli udział w 200 godzinach konwersatoriów, ćwiczeń, seminariów i wykładów.

W projekcie bierze udział 70 uczestników z Ukrainy – absolwentów studiów filologicznych lub humanistycznych. Słuchacze, którzy podjęli naukę na Studiach przyjeżdżają na zjazdy nie tylko ze Lwowa lub jego okolic, ale często pochodzą z odległych miejscowości. Kila osób przyjeżdża z Drohobycza, Kijowa, Zaporoża czy Charkowa.

Olga Pawluk, słuchaczka z Zaporoża zapytana o to, dlaczego podjęła Studia odpowiada: „Kiedy dowiedziałam się, że we Lwowie zostaną otwarte Studia Podyplomowe bez wahania zdecydowałam się, że będę ubiegać się o przyjęcie. Działam w Zaporożu w Stowarzyszeniu Polaków, prowadzę także zajęcia z języka polskiego. Choć mam przygotowanie filologiczne, to nikt nie uczył mnie jak uczyć języka polskiego jako obcego. Oczekuję, że podczas nauki na tych Studiach otrzymam konieczne narzędzia do wykonywania mojej pracy. Oczywiście, nie będę ukrywać, że każdy wyjazd do Lwowa to prawdziwa wyprawa. Jadę pociągiem kilkanaście godzin z Zaporoża (to 1300 km), musiałam wygospodarować ze swojego budżetu środki na przejazd i zakwaterowanie, ale to drobiazg. Po każdym zjeździe czuję, że staję się lepszym nauczycielem”.

Do Lwowa wyjechało już 23 wykładowców z Uniwersytetu Śląskiego, którzy przeprowadzili zajęcia ze słuchaczami. Odbyły już się m.in. zajęcia z metodyki nauczania języka polskiego jako obcego, testowania i sprawdzania, kilka bloków zajęć poświęconych zagadnieniom językoznawczym oraz literaturoznawczym. Słuchacze złożyli także pierwsze egzaminy oraz zaliczenia.

Dr hab. Jolanta Tambor, która przeprowadzała zajęcia z fonetyki, tak wspomina pracę ze słuchaczami: „W czasie zajęć, nawet tych wykładowych, często studenci przerywali moją wypowiedź i zadawali pytania. To cieszy, kiedy prowadzący spotyka się z takim zaangażowaniem ze strony słuchaczy. Kiedy ogłosiłam zagadnienia do egzaminu zasypywana byłam mailami o literaturę dodatkową. Słuchacze ze Lwowa są niezwykle ambitni”.

Wszyscy wykładowcy, którzy wyjechali do Lwowa od kilkunastu lat zajmują się glottodydaktyką, są autorami podręczników i programów multimedialnych. Dla niektórych z nich jest to pierwszy wyjazd na Ukrainę. Wszyscy po powrocie dzielą się swoimi wrażeniami z pobytu we Lwowie. Podkreślają niezwykłe zaangażowanie słuchaczy podczas zajęć, serdeczność, z jaką się spotykają zarówno ze strony studentów, jak też ze strony wykładowców zatrudnionych w Katedrze Polonistyki Uniwersytetu im. Iwana Franki, w tym także naszej lektorki Moniki Rusin, która już trzeci rok uczy we Lwowie polskiego. Wszystkich zachwyca także niesamowita atmosfera miasta, cudowne zabytki i otwartość ludzi.

Studia na Ukrainie oparte na opracowanym w SJiKP programie – będą trwać trzy semestry i obejmować 350 godzin zajęć wykładowych, konwersatoryjnych oraz praktykę zawodową w wymiarze 20 godzin. Zajęcia praktyczne mają być zrealizowane w Polsce. Stowarzyszenie obecnie zabiega o środki finansowe, które pozwolą na dokończenie Studiów (powinno się odbyć jeszcze 130 godzin) i na przyjazd słuchaczy do Polski.

Trzeba podkreślić, że ta inicjatywa edukacyjna wychodzi naprzeciw konieczności podwyższenia kwalifikacji zawodowych pracującej na Ukrainie kadry zajmującej się nauczaniem języka polskiego oraz stwarza możliwość zdobycia kwalifikacji lektorskich przez osoby zainteresowane taką pracą (głównie studentów ostatniego roku studiów slawistycznych). Tym samym Studia przygotowują wyspecjalizowaną kadrę lektorską, która będzie wykorzystywać najnowocześniejsze metody glottodydaktyczne podczas nauczania języka polskiego, wiedzy o Polsce oraz zagadnień z zakresu literatury i kultury polskiej i tym samym będzie mogła sprostać oczekiwaniom środowisk polonijnych na Ukrainie oraz osób zainteresowanych nauką języka polskiego, którzy nie mają pochodzenia polskiego. Absolwenci Podyplomowych Studiów uzyskają świadectwo polskiej wyższej uczelni. A kolejni wykładowcy z Polski poznają uroki tego niezwykłego miasta.

Aleksandra Achtelik