Na wyrywki. 100 cytatów z polskiej poezji i dramatu, które powinien znać także cudzoziemiec

Red. Cudak Romuald, Hajduk-Gawron Wioletta, Madeja Agnieszka

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Katowice 2018

 

 

Mówi się, że znać prawdziwie obcy język, to znać jego zasób zleksykalizowanych fraz i posługiwać się nim bez przeszkód, na wyrywki. Leksykon ma za zadanie pomóc w kształtowaniu kompetencji językowo-kulturowej w zakresie języka i kultury polskiej zarówno cudzoziemcom, jak i młodzieży polskich szkół. Hasła zostały zebrane w oparciu o dotychczas wydane publikacje dotyczące cytatów i skrzydlatych słów oraz ankietę przeprowadzoną wśród humanistów, czynnych polonistów uczących języka, literatury i kultury polskiej jako rodzimej i jako obcej. Wyniki sondażu pozwoliły zweryfikować wiedzę zgromadzoną w publikacjach z poświadczonym „życiem” cytatów. Zebrane tu wyimki z różnych okresów literatury polskiej dotyczą najrozmaitszych jej obszarów tematycznych. Ogólnie można je podzielić na następujące kategorie: klasyka, poezja i dramat do początku XX wieku, poezja współczesna, pieśni patriotyczne i religijne. Jednakże wewnątrz opisu poszczególnych haseł autorzy nie odnotowują tych kategorii. Każdy cytat został opisany według stałej struktury. Czytelnicy odnajdą tu informacje o fragmencie literackim (źródło jego pochodzenia), o autorze cytatu i jego twórczości, nawiązania, czyli odniesienie do funkcjonowania cytatu w różnych tekstach kultury – w innych wierszach, filmach, często w piosenkach, hasłach reklamowych. W części Warto wiedzieć zazwyczaj znajdują się terminy literackie, ale często są to objaśnienia kontekstu historycznego lub politycznego. Autorzy haseł posiłkowali się też fragmentami z publikacji polskich badaczy dotyczących konkretnego cytatu, twórczości lub życiorysu artysty. Zamieszono również bibliografię, która może stanowić źródło dalszych poszukiwań dla osób zainteresowanych danym tematem. Kolejny element porządkujący hasła oraz pomocny w wyszukiwaniu cytatów, nazwisk autorów i ich źródeł to indeksy zamieszczone na końcu publikacji.

Przykładowe hasła:

A niechaj narodowie

Litwo, ojczyzno moja!

Nic dwa razy