Językowe rytuały grzecznościowe
Kita Małgorzata
Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych w Katowicach
Katowice 2005
Książka jest adresowana do językoznawców, teoretyków komunikacji, dziennikarzy, studentów kierunków filologicznych, nauczycieli i uczniów szkół średnich. Dotyczy problematyki grzeczności językowej. Część pierwsza to rozdziały-hasła ułożone alfabetycznie. Zawierają artykuł problemowy, wyjaśnienia terminów z przykładami (dialogi, fragmenty tekstów literackich), odsyłacze do innych haseł i propozycje bibliograficzne.
W części drugiej znajduje się antologia tekstów o grzeczności, grzecznościowe aforyzmy i przysłowia oraz fragmenty tekstów poetyckich.
SPIS TREŚCI
CZĘŚĆ I W GRZECZNOŚCI JEST WDZIĘK I KORZYŚĆ. PROLEGOMENA GRZECZNOŚCI
Agonizm
Agresja językowa
Akt mowy
Akty mowy bezpośrednie
Akty mowy pośrednie
Allokutor
Ambiwalencja ocen zachowań grzecznościowych
Asertywność
Atmosfera grzecznościowa
Chwalenie się
Częstowanie
Dobrze wychowany człowiek
Ekspresywy
Empatia
Erystyka
Etykieta językowa
Eksplicytność i implicytność w języku
Eufemizm
Foniczny znak emocji
FTA
Funkcje grzeczności
Gafa
Gesty grzecznościowe
Gratulacje
Grzeczność
Grzeczność „kupiecka”
Honorifikatywność
Ingracjacja
Interakcja werbalna
Inwektywa
Kakofemizm
Kłamstwo
Kłamstwo dobroczynne (białe)
Kod para werbalny grzeczności
Kod proksemiczny w zachowaniach grzecznościowych (przestrzeń kulturowa)
Kłótnia
Komplement
Komunikacja językowa
Komunikacja negatywna
Komunikacja niewerbalna
Kondolencje
Ksenolekt
Kultura komunikacji językowej
Kulturowe uwarunkowanie grzeczności
Lokutor
Maksymy konwersacyjne P.H. Grice’a
Manipulacja językowa
„Młoda dama”
Model grzeczności
Podziękowania
Powitania i pożegnania, czyli formuły zaczynające i kończące dialog
Powitania i pożegnania w rozmowie telefonicznej
Pozdrowienia
Prawa dyskursu Oswalda Ducrot
Prawo stosowności („maksyma stosunku”)
Prawo szczerości
Prośba
Przedstawianie się i przedstawianie kogoś
Przekleństwo
Przeproszenia
Przerywanie
Reguły milczenia
Reguły organizacji dyskursu mówionego
Reguły rozmowy
Reguły skutecznej komunikacji
Rytualizm
Rytuały językowe dnia codziennego
Słowa grzeczność, grzeczny we współczesnych słownikach języka polskiego
Small talk
Socjologiczne zróżnicowanie zasad etykiety językowej
Styl grzecznościowy
Sytuacja aktu komunikacji werbalnej
Tabu
Teoria grzeczności pozytywnej i negatywnej Penelope Brown i Stephena Levinsona
Toast
Transsemiotyczność grzeczności
Twarz
Tytulatura
Wielokodowość i wielokanałowość komunikacji językowej
Wizytówka
Wulgaryzm
Wyzwisko
Zachowania niewerbalne a grzeczność
Zapożyczenia francuskie w słownictwie związanym z grzecznością
Zasada kooperacji
Zasady etyki słowa
Zasady grzeczności Robin Lakoff
Zasady grzeczności Geoffraya Leecha
Zasady konwersacji w Dworzaninie polskim Łukasza Górnickiego
Zasady grzeczności w SMS-ach
Zasady prowadzenia konwersacji według Kubusia Puchatka
Zasady rozmowy telefonicznej
Zwracanie się do rozmówcy
Zwracanie uwagi
Zwroty grzecznościowe
Życzenia
CZĘŚĆ II LITERACKI SAVOIR-VIVRE. MAŁA ANTOLOGIA TEKSTÓW O GRZECZNOŚCI
Grzeczność w aforyzmach i przysłowiach
Poeci o grzeczności
Bibliografia