Szkoła Języka i Kultury Polskiej Uniwersytet Śląski

Rosja

Od 3 do 13 września 2015 roku w Abakanie, stolicy Chakasji odbędzie się cykl warsztatów poświęconych Polsce i językowi polskiemu. Zajęcia w siedzibie Stowarzyszenia KNOO „Polonia” Republiki Chakasji poprowadzą mgr Kinga Groszewska oraz mgr Karolina Graboń ze Szkoły Języka i Kultury Polskiej UŚ. Cykl seminaryjno-warsztatowy będzie integralną częścią Dni Kultury Języka Polskiego i obchodów 10-lecia istnienia Ośrodka Polskich Książek w Bibliotece Narodowej NG Domozhakova. Projekt ma za zadanie zainteresować nauką języka polskiego jako obcego i/lub drugiego, a także poszerzyć wiedzę i umiejętności praktyczne nauczycieli polonijnych mieszkających i uczących w często bardzo oddalonych miastach i miejscowościach w Rosji, dlatego też wiele spotkań poświęconych zostanie aspektom dydaktycznym i metodycznym. Zorganizowane zostaną zajęcia dotyczące trudności w nauczaniu polskiej wymowy z wykorzystaniem programów multimedialnych, prezentacja najnowszych podręczników, pomocy dydaktycznych, materiałów, które mogą być wykorzystywane na zajęciach, scenariuszy zajęć ze szczególnym uwzględnieniem miejsc trudnych w gramatyce, a zwłaszcza tzw. fałszywych przyjaciół. Odrębne zajęcia dotyczyć będą struktury egzaminów certyfikatowych z języka polskiego jako obcego i praktycznych sposobów przygotowania się do poszczególnych części tego egzaminu.

W ramach spotkań z kulturą zaprezentowana zostanie polska poezja śpiewana, a także wieczór dedykowany Śląsku: gwarze, tradycjom, strojom, pieśniom i tańcom oraz kuchni śląskiej.

Przedstawicielki Uniwersytetu Śląskiego spotkają się również z członkami zespołu „Siberian Krakowiak” RDK im. SP Kadysheva, z miejscową Polonią, a także odwiedzą miejsca związane z losami polskich zesłańców.

Zajęcia organizowane są z ramienia Stowarzyszenia Sympatyków Szkoły Języka i Kultury Polskiej UŚ w ramach projektu „Jak i dlaczego warto uczyć się Polski i polskiego – wyjazdowe warsztaty języka polskiego” prowadzonego przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Syberyjskie spotkania z polską kulturą

Od 3 do 13 września 2015 roku w Abakanie na Syberii odbyły się wyjazdowe warsztaty organizowane w ramach prowadzonego przez Stowarzyszenie Sympatyków Szkoły Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego projektu „Jak i dlaczego warto uczyć się Polski i polskiego” organizowanego przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Zajęcia w stolicy Chakasji prowadziły mgr Kinga Groszewska i mgr Karolina Graboń.

Warsztaty spotkały się ze sporym zainteresowaniem miejscowej Polonii i środowisk sympatyzujących z Polską, a także wśród mieszkańców okolicznych miast i miasteczek, którzy regularnie w nich uczestniczyli – mimo dzielących ich od Abakanu odległości. Niektórzy z nich codziennie pokonywali dystans niemalże 200 km, bo tylko w ten sposób mieli okazję mówić po polsku. Prowadzone prelekcje były częścią i swoistym dopełnieniem obchodów Tygodnia Kultury Polskiej. Mieszkańcy Abakanu zostali szczegółowo poinformowani o planie warsztatów, w mieście wisiały plakaty zachęcające do udziału w poszczególnych imprezach stanowiących spójną całość i mających na celu promocję Polski. Dlatego właśnie w zajęciach nie uczestniczyli tylko członkowie Polonii, ale także ludzie, których zainteresowały różne ujęte w programie atrakcje. Z dnia na dzień grono uczestników poszerzało się o nowych studentów.

Poranne zajęcia poświęcone zostały doskonaleniu znajomości języka polskiego i kształceniu różnych sprawności: pisania, rozumienia ze słuchu, rozumienia tekstu pisanego, znajomości reguł rządzących polską gramatyką oraz oczywiście mówienia. Ich tematyka została wcześniej uzgodniona i dostosowana do potrzeb uczestników, obejmowała m.in. zagadnienia użycia czasu przeszłego i przyszłego oraz trybu rozkazującego, odmiany czasowników, zastosowania liczby mnogiej mianownika oraz liczby pojedynczej miejscownika z uwzględnieniem zachodzących w nim alternacji, a także tematy służące poszerzeniu zasobu leksykalnego studentów.

Popołudniami i wieczorami odbywały się warsztaty językowe i kulturowe, wśród nich zaś: cykl poświęcony prawidłom poprawnej wymowy (szczególnej uwadze poddane zostały głoski szeregu ciszącego i szumiącego sprawiające osobom rosyjskojęzycznym najwięcej problemów), wykładowczynie pokazały studentom praktyczne sposoby pracy nad właściwą artykulacją; cykl mówiący o polskiej poezji śpiewanej połączony z analizą i interpretacją tekstów poetyckich i prozatorskich autorstwa m.in. Cypriana Kamila Norwida, Juliana Tuwima, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Stanisława Barańczaka czy Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Uczestnikom spotkania przekazane zostały materiały dydaktyczne związane z omawianymi tematami: płyty CD „Głoski polskie” z ćwiczeniami fonetycznymi, płyty z nagraniami polskiej muzyki, tomiki poezji, broszury z tłumaczeniami polskich wierszy. Wykładowczynie przygotowały także wieczór poświęcony kulturze Śląska ukazanej na tle kultury polskiej. W trakcie spotkania studenci wspólnie zaśpiewali śląskie i polskie pieśni biesiadne i ludowe, jak np. Karlika czy Karolinkę, a także nauczyli się kroku podstawowego trojaka i poloneza. Dowiedzieli się także o tradycyjnych daniach kuchni śląskiej, poznali przepisy na wykonanie najpopularniejszego śląskiego obiadu: klusek śląskich, modrej kapusty i rolady i skosztowali przygotowanych specjalnie dla nich śląskich makówek, oblatów oraz cukierków i słodyczy. Osobne miejsce w programie zajmował cykl poświęcony kinu polskiemu, dokonaniom polskich twórców zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granicami. Uwzględnione w nim zostały nie tylko informacje o najwybitniejszych postaciach związanych w polskim i śląskim kinem: reżyserach, operatorach, dźwiękowcach i aktorach, ale także omówienie festiwali i imprez cyklicznych dedykowanych filmom i kinu. Szczególnej uwadze poddane zostały zagadnienia związane z tzw. fałszywymi przyjaciółmi tłumacza, czyli wyrazami, wyrażeniami i konstrukcjami, które sprawić mogą osobom uczącym się języka obcego najwięcej trudności, gdyż podobne są w swej strukturze do wyrazów znanych im z języka ojczystego. Na spotkaniu uczestnicy warsztatów mieli okazję skonfrontować wspomniane wyżej wyrażenia i zwroty, jak również zastosować nabytą wiedzę w praktyce, ucząc się i poznając sposoby pracy nad tymi właśnie problematycznymi zagadnieniami.

Specjalnie dla nauczycieli uczących języka polskiego jako obcego i/lub drugiego przeznaczone zostało spotkanie, w czasie którego zaprezentowane zostały podręczniki i pomoce dydaktyczne wykorzystywane na zajęciach językowych. Zaprezentowano książki (m.in. Miło mi panią poznać, Bawimy się w polski, Polski mniej obcy, Śpiewająco po polsku, Dzień dobry, Głoski polskie), płyty DVD i CD z programami wspierającymi cykl dydaktyczny i rozwój poszczególnych sprawności, programy multimedialne poświęcone nauce polskiej gramatyki (Grampol) i frazeologii (Frazpol), gry językowe (Znajdź pytanie, znajdź odpowiedź), pocztówki dydaktyczne, podkładki i wachlarze ze zgromadzonym słownictwem i konstrukcjami językowymi, seria zaadaptowanych dzieł literackich „Czytaj po polsku”. Owe podręczniki i pomoce zostały nie tylko przedstawione, ale również zaprezentowano sposoby ich praktycznego zastosowania na lekcjach. Był to zatem punkt wyjścia do omówienia nowych metod pojawiających się na zajęciach lektoratowych. Nauczycieli mieli okazję na chwilę wejść w rolę uczniów, by zaraz potem samodzielnie wykonać pocztówki dydaktyczne – dzięki czemu wiedzę teoretyczną wykorzystali w praktyce. Wszystkie materiały przedstawione na zajęciach zostały przekazane zgromadzonym nauczycielom oraz Centrum Książki Polskiej.

Zajęcia prowadzone były w Centrum Polskiej Książki w Bibliotece Narodowej im. N.G. Domożakowa oraz w abakańskim Centrum Kultury. Centrum Polskiej Książki zostało wyposażone w komplet książek oraz materiałów dydaktycznych poświęconych polskiej literaturze (szczególnie poezji), językowi polskiemu (zestaw podręczników przeznaczonych dla osób będących na wszystkich poziomach zaawansowania – również dla dzieci), polskiej kulturze, muzyce oraz dydaktyce nauczania języka polskiego jako polskiego.

Mgr Karolina Graboń i mgr Kinga Groszewska spotkały się także z przedstawicielami Związku Polaków w Abakanie, członkami zespołów folklorystycznych „Syberyjski Krakowiak” i „Czerwone Jagody”, redaktorami czasopisma „Rodacy na Syberii”, a także Polonią mieszkającą w Abakanie. Wspomnieć warto szczególnie dwie wizyty: w pobliskim Minusińsku oraz oddalonym o 80 km od Abakanu Szuszyńskim. Wszędzie tam wykładowczynie napotykały na ślady Polaków zamieszkujących dawniej te regiony oraz poznawały ich potomków do dzisiaj żyjących w tych okolicach. W tzw. Małej Minusie zobaczyły polski sierociniec, który teraz służy obecnie lokalnemu społeczeństwu jako szkoła średnia. Sołtys wsi oraz dyrekcja szkoły udostępnili gościom z Uniwersytetu Śląskiego kserokopie materiałów, które pozostały po przebywających tam dzieciach: listy obecności, pamiątkowe fotografie, fragmenty pamiętników i wspomnień. Złożone zostały kwiaty pod pamiątkowymi tablicami, pomnikami Polaków zesłanych na Syberię i ginących na syberyjskiej ziemi.

Odkrywanie polskich śladów tak daleko od ojczyzny okazało się niezwykle interesującym doświadczeniem, zaś radość i pęd do wiedzy, niemalże łaknienie mówienia po polsku okazywane przez miejscową ludność jest najlepszym dowodem na to, że prowadzenie tego typu zajęć i warsztatów – szczególnie w miejscach, gdzie na co dzień nie docierają wieści z Polski, polscy wykładowcy czy pomoce dydaktyczne – jest szczególnie istotne i powinno stać się priorytetem działań prowadzonych na rzecz popularyzacji języka polskiego.

Warsztaty z języka polskiego w Briańsku i Smoleńsku

Od 12 do 22 września mgr Aleksandra Kalisz i mgr Anna Gałęziowska-Krzystolik poprowadzą ciąg zajęć seminaryjno-lektoratowych skierowanych do studentów i przedstawicieli Polonii w Briańsku oraz w Smoleńsku. Zajęcia odbędą się jako część projektu „Jak i dlaczego warto uczyć się Polski i polskiego – wyjazdowe warsztaty języka polskiego” prowadzonego przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych przez Stowarzyszenie Sympatyków Szkoły Języka i Kultury Polskiej UŚ.

W Smoleńsku wykładowczynie spotkają się z przedstawicielami miejscowej Polonii, a także poprowadzą spotkania skierowane do osób zainteresowanych polską kulturą, zaprezentują i omówią osiągnięcia polskiej kinematografii oraz wybitne postaci polskiej nauki.

Na Briańskim Uniwersytecie Państwowym im. Członka Akademii I.G. Pietrowskiego odbędzie się cykl zajęć lektoratowych z języka polskiego jako obcego dla studentów tamtejszej slawistyki. Od 2014 roku jako lektorka języka polskiego pracuje tam mgr Aleksandra Rusek związana ze Szkołą Języka i Kultury Polskiej UŚ.

Mgr Aleksandra Kalisz poprowadzi także zajęcia poświęcone szeroko pojętej komunikacji medialnej, właściwym jej formom i gatunkom, zaś mgr Anna Krzystolik podejmie z uczestnikami debatę na temat zagadnień związanych z polską etykietą językową, formami adresatywnymi w polszczyźnie oraz grzecznością na tle komparatystycznym.

Uczestnicy spotkań otrzymają materiały poświęcone omówionej tematyce, które wzbogacać mają cykl naukowy, a także wpłynąć na znaczący wzrost zainteresowania bogactwem polszczyzny.

Warsztaty językowe w Briańsku i Smoleńsku

W dniach od 12 do 22 września 2015 r. odbyły się warsztaty języka polskiego zorganizowane przez Stowarzyszenie Sympatyków Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego przy finansowym wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach projektu „Jak i dlaczego warto uczyć się Polski i Polskiego?”. Zajęcia na Państwowym Uniwersytecie im. Członka Akademii I.G. Pietrowskiego w Briańsku orazna Smoleńskim Uniwersytecie Państwowym poprowadziły mgr Anna Gałęziowska-Krzystolik i mgr Aleksandra Kalisz, członkinie Stowarzyszenia.

Przygotowane warsztaty języka polskiego cieszyły się dużym zainteresowaniem ze strony studentów Wydziału Stosunków Międzynarodowych Briańskiego Uniwersytetu. Około 60 słuchaczy regularnie uczestniczyło w zajęciach językowych i spotkaniach z polską kulturą. Zajęcia prowadzone były w dwóch grupach o różnym stopniu znajomości języka. Skoncentrowane były na rozwijaniu kompetencji mówienia, rozumienia ze słuchu i rozumienia tekstów pisanych. Program obejmował również spotkania poświęcone właściwej komunikacji interpersonalnej z uwzględnieniem polskich norm grzecznościowych. Studenci mieli również okazję zapoznać się z tradycjami związanymi z obchodzeniem polskich świąt na podstawie wybranych tekstów literackich. Ostatnie zajęcia odbyły się w formie wieczoru poetyckiego poświęconego wybranym utworom Juliana Tuwima, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Wisławy Szymborskiej.

W trakcie wyjazdu lektorki miały także okazję spotkać się z Briańską Polonią działającą w ramach Stowarzyszenia „Dom Polski”, którego prezesem jest Mirena Kopyło. W siedzibie Miejskiej Biblioteki Publicznej odbyło się spotkanie z osobami usilnie poszukującymi własnych korzeni. Przeprowadzone zajęcia, spotkania i rozmowy na temat dziejów polskich rodzin na terenie Rosji dostarczyły niemałych wzruszeń zarówno wykładowczyniom, jak i uczestnikom projektu.

Ostatniego dnia pobytu w Briańsku lektorki spotkały się z prof. Sergiejem Wiktorowiczem Artamoszinem, dziekanem Wydziału Historii i Stosunków Międzynarodowych Państwowego Uniwersytetu im. Członka Akademii I.G. Pietrowskiego. W czasie spotkania zaprezentowano założenia prowadzonego przez Stowarzyszenie Sympatyków Szkoły Języka i Kultury Polskiej UŚ projektu, prowadzono także rozmowy na temat współpracy między uczelniami, wymiany studentów i kadry naukowej.

W dniach od 17 do 18 września lektorki prowadziły zajęcia na Smoleńskim Uniwersytecie Państwowym, z którym Uniwersytet Śląski podpisał w styczniu br. umowę o współpracy. W zajęciach wzięli udział zainteresowani nauką języka polskiego studenci Wydziału Dziennikarstwa. W Smoleńsku lektorki spotkały się z Konsulem RP, Michałem Greczałą, a także przeprowadziły rozmowy z Romanem Bieliutinem, Kierownikiem Działu Współpracy z Zagranicą, w sprawie współpracy między Uniwersytetem Śląskim a Smoleńskim Uniwersytetem Państwowym oraz odwiedziły miejsca związane z Polską historią.

Warsztaty, spotkania i seminaria spotkały się z ogromnym zainteresowaniem ze strony uczestników, studentów, przedstawicieli władz uniwersyteckich oraz członków stowarzyszeń i organizacji polonijnych. Wszyscy wykazywali wielką chęć współpracy w zakresie edukacji. Wielu studentów wyraziło gotowość kontynuowania studiów w Polsce lub odbycia częściowych staży językowych i językowo-badawczych w naszym kraju.