Szkoła Języka i Kultury Polskiej Uniwersytet Śląski

USA

Na przełomie września i października w ramach zadania „Polska mówi Polakami – wyjazdowe warsztaty polonistyczne” w USA przebywały prof. dr hab. Aldona Skudrzyk (Houston i Dallas) oraz dr Jagna Malejka (Salt Lake City oraz Dallas), prowadząc dydaktyczne spotkania w szkołach na terenie tych miast.

W niezwykłej atmosferze entuzjazmu dla polszczyzny i edukacji odbywały się spotkania z uczniami Szkoły Polskiej im. Mikołaja Kopernika w Houston oraz z ich nauczycielkami. Aby umożliwić wszystkim dzieciom udział w lekcjach prowadzonych przez gościa z Polski, dyrektor szkoły – pani Hanna Tomaszkiewicz, rozłożyła zajęcia na trzy dni. Na swoje warsztaty nauczycielki poświęciły niedzielne popołudnie.

Dzieci od lat 4 – 6, zaczynające dopiero naukę języka w warunkach szkolnych bawiły się przy polskich piosenkach, poznając formy podstawowych dla komunikacji czasowników oraz nazywających części ciała rzeczowników. Starsze zgłębiały model polskiej grzeczności językowej, wyraziście odmienny od amerykańskiego przez respektowanie roli społecznej rozmówcy i sytuacji mówienia. Uczniowie zaawansowani w posługiwaniu się polszczyzną mogli dyskutować na temat ważności komunikacji niewerbalnej i sposobach jej przenoszenia do tekstów w nowych mediach.

Warsztaty dla nauczycieli odnosiły do dwujęzyczności jako sposobu funkcjonowania w dwu różnych językowych obrazach świata. Z jednej strony daje ta perspektywa narzędzia do bogacenia słownictwa i frazeologii, z drugiej jest szansą zainteresowania nauką języka nowe pokolenie sieci (cyfrowi tubylcy), różniące się od swych nauczycieli(cyfrowych imigrantów) sposobem przetwarzania informacji i konceptualizacji świata.

W Szkole Polskiej w Utah zajęcia prowadzone były przez dwa dni. Najpierw odbyły się warsztaty dla nauczycieli i rodziców na temat dwujęzyczności i dwukulturowości. Omawiane były m.in. takie zagadnienia jak dorastanie w danej kulturze a uczenie się o niej, umiejętność użycia języka (kompetencje językowe, kulturowe i komunikacyjne), wymogi kulturowe i związane z nimi zachowania językowe. Poruszone zostały ważne kwestie motywacji i sposobów zachęcania młodego pokolenia do nauki języka polskiego i kultury polskiej, a także tożsamości uczniów.

Lekcje odbywały się w trzech grupach wiekowych. W grupie przedszkolnej lekcja poświęcona została nadchodzącej jesieni, w klasie starszych dzieci opisowi przestrzeni na przykładzie klasy, a w grupie nastolatków zawodom, ze szczególnym zwróceniem uwagi na tworzenie form żeńskich.

Warsztaty w Dallas prowadzone były w Szkole Polskiej im. Jana Karskiego i kierowane były nie tylko do nauczycieli. Odrębne spotkanie warsztatowe zaprojektowano także dla rodziców uczniów tej szkoły. Dyskusja na obu spotkaniach przeciągnęła się mocno poza planowany na nie czas. Aktualna dla wszystkich tematyka zaproponowana przez prof. Aldonę Skudrzyk – dydaktyka w dobie mediów cyfrowych oraz będąca pochodną zmian technologicznych (myślenie horyzontalne, mózg hipertekstowy) luka pokoleniowa i jej skutki wywołały ciekawą dyskusję, inspirującą dla obu stron spotkania.

Równolegle odbywały się zajęcia z dziećmi i młodzieżą prowadzone przez dr Jagnę Malejkę. Tu również były trzy grupy: przedszkolna, 9-10 lat i 13-latkowie. Ponieważ najmłodsze dzieci praktycznie w ogóle nie mówią po polsku, zajęcia polegały na wprowadzaniu i powtarzaniu podstawowego słownictwa z elementami zabaw mnemotechnicznych. Natomiast starsze grupy wykazały się znakomitą znajomością języka polskiego, dlatego były tam możliwe lekcje poświęcone gramatyce języka polskiego: częściom mowy w klasie IV i słowotwórstwu w gimnazjum.