Święto wiosny na świecie – zwyczaje i obrzędy

Święta powitania wiosny mają wieloletnią tradycję na całym świecie. Pierwszy dzień wiosny to nie tylko nadejście ciepłych dni i pożegnanie zimy. W wielu kulturach ten czas postrzegany jest jako nadejście tego co nowe, radosne i przebudzone. W każdym kraju ludzie obchodzą ten dzień na własny sposób. Nie wszędzie jednak święto wiosny obchodzi się 21 marca, niektórzy świętują już w lutym – wraz z pojawieniem się pierwszych przebiśniegów, inni czekają aż do maja, gdy zrobi się już naprawdę ciepło. Obrzędy związane z powitaniem tej pory roku praktykowane były początkowo przez pogańskie kultury, z czasem zwyczaj ten przyjęło i chrześcijaństwo, zawsze towarzyszyły temu wesoła zabawa oraz rytuały mające na celu odpędzenie zimowych mrozów i zapewnienie pomyślności w dalszej części roku.

Bułgaria: przekupywanie Baby Marty (1 marca)

Baba Marta to znana w Bułgarii złośliwa staruszka, która za wszelką cenę stara się opóźnić odejście zimy. Aby do tego nie doszło, Bułgarzy przygotowują biało–czerwone gałganki zwane martenicami. Gałganki te mają różny kształt: jedne mają postać laleczek, inne są pomponikami czy wstążeczkami. Pierwszego marca Bułgarzy obdarowują się tymi gałgankami, co ma zadowolić Babę Martę do tego stopnia, by ta nie opóźniała odejścia zimy. Martenicami dekoruje się również drzewa i domy, są one symbolem budzenia się świata po zimowym śnie.

Serbia (6 maja): woda symbolem odnowy

Paparuda to wiosenny zwyczaj rytualnego wywoływania deszczu, obchodzony w Rumunii oraz krajach zamieszkałych przez Słowian południowych – m.in. w Serbii i Macedonii. Wiąże się on z procesjami barwnych korowodów dziewcząt i chłopców przez wieś lub miasteczko, połączonymi ze śpiewaniem piosenek i oblewaniem uczestników wodą.

Macedonia (22 marca wg kalendarza gregoriańskiego, 9 marca wg kalendarza juliańskiego): kogut prawdę o długości dnia powie…

Święto wiosny przypada w Macedonii w czasie, w którym cerkiew prawosławna wspomina Czterdziestu Męczenników z Sebasty. Święto wiosny to w tradycji macedońskiej dzień miłości i młodości właśnie. Mladenci to przede wszystkim święto nadejścia wiosny, która zwyciężyła śmierć utożsamianą z zimą. Wierzy się, że dzień będzie tak długi, jak daleko kogut przeskoczy próg domu.

Rumunia (1 marca): Martisor

Symbolem święta wiosny są kokardki wykonane ze sznureczków kolorowej wełny. Tradycja obchodów symbolizuje szczęście oraz radość z budzącego się nowego życia. Od 1 marca przez cały tydzień odbywają się ludowe zabawy, a uczestnicy wręczają sobie symboliczne upominki.

Japonia (3 lub 4 lutego): odpędzanie demonów

Głównym punktem obchodów święta wiosny jest odpędzanie demonów przez mężczyzn urodzonych w roku, w którym patronuje dane zwierzę albo osoby najstarsze w domu. Obrzęd polega na rzucaniu w złe duchy prażonymi ziarnami – przeważnie soi. Wykrzykują również zaklęcia: „Demony precz, szczęście przyjdź!”. Aby zapewnić sobie szczęście, ludzie zbierają te ziarenka i zjadają tyle, ile mają lat – plus jedno za pomyślny rok.

Powitanie wiosny w Chinach i chiński Nowy Rok (styczeń – luty)

Charakterystycznym symbolem jest znak „chun dao”, który oznacza, że nadeszła wiosna. Wiesza się go przed wejściem do domów. Wokół witryn przykleja się pasy czerwonego papieru, które mają przyciągnąć powodzenie i szczęście. Nowy Rok to dla Chińczyków nowy początek i każdy powinien robić to, co mu sprawia radość.

Indie (miesiąc phalguna luty – marzec): święto Holi

Z okazji zrównania dnia z nocą, w miesiącu phalguna na przełomie lutego i marca rozpoczyna się jedno z najradośniejszych i najbardziej kolorowych świąt. Tego dnia mieszkańcy Indii polewają się barwioną wodą i posypują kolorowym proszkiem zwanym gualal. Zwyczaj ten symbolizuje pożegnanie zimy i przywitanie budzącej się do życia przyrody. W zwyczajach święta Holi niektórzy widzą wiele związków z naszą Wielkanocą.

Hiszpania (16 – 19 marca): święto ognia

Przygotowania zaczynają się już na początku marca, gdy mieszkańcy przygotowują ogromne kukły nazywane fallami. Tworzą je z kartonu, plastrów, wosku i drewna. 16. marca odbywa się wielka parada rzeźb, a kulminacyjnym punktem obchodów jest 19 marca, gdy kukły zostają spalone.

Irlandia (1 luty): Imbolc czyli magia światła

Nadejście dnia św. Brygidy wiązało się z czasem płodności, owce zaczynały dawać mleko, słońce, świecąc coraz wyżej i mocniej, ogrzewało ziemię, która przygotowywała się do wydania nowych plonów. Św. Brygidę, która w celtyckiej mitologii utożsamiana była z młodą, pełną życia dziewczyną, wspomina się pierwszego dnia lutego, a więc wówczas, gdy jeszcze oznaki wiosny były niemal niezauważalne.

Norwegia (połowa maja): słodkie poczęstunki

Najpóźniej, bo w połowie maja, wita wiosnę Norwegia. Ten dzień nie jest przypadkowy. Po pierwsze to rocznica niepodległości, a po drugie dopiero wtedy Femud zaczyna odmarzać. Kiedy zaczyna znikać lodowa kra, to znak, że można zmienić odzież zimową na lżejszą. Tego dnia ludzie odwiedzają sąsiadów i zapraszają ich na panekaker og multer – naleśniki z dżemem z moroszki.

Szwecja (30 kwietnia): Valpurga

Wokół wielkich ognisk zbierają się ludzie i śpiewają wiosenne piosenki, z rzadka przerywając je przemówieniami. W następnym dniu organizowane są przez partie lewicowe demonstracje i pochody. To święto ludzi pracy. Począwszy od 1928 roku, tego dnia organizowany jest konkurs piękności nazywany wyborem najpiękniejszej Łucji Sztokholmu. Kolejnym szwedzkim zwyczajem są obchody dnia św. Jana, organizowane zawsze w najbliższą sobotę, poprzedzającą dzień 24. czerwca. Ważnym elementem każdego świętowania jest oczywiście jedzenie.

Szwajcaria (3. poniedziałek kwietnia): Wiosenny Festiwal

Festiwal Wiosenny Sechseläuten odbywa się – o ile nie koliduje to z Wielkim Tygodniem – co roku w trzeci poniedziałek kwietnia. Feeria barw i dźwięków muzyki, wielotysięczne pochody w historycznych strojach, palenie bałwanka na stosie oraz inne imprezy towarzyszące pożegnaniu zimy w największym szwajcarskim mieście – Zurychu (Zürich) – sięgają tradycji średniowiecza.

Litwa (8 marca): Kaziukas

Festiwal poświęcony przyjściu wiosny, „nieuczesana” radość. Symbolem Kaziukasa są kwiaty. Głównym atrybutem jest kaziuka – utworzony z suchych zeszłorocznych kwiatów, różnych aromatycznych traw i kłosów bukiet. Innym symbolem jest gliniany dzwonek, którego dźwięk rozbrzmiewa niemal na każdym kroku. Słychać także dziesiątki innych muzycznych narzędzi, na których grają setki muzyków.

Polska (21 marca): pierwszy dzień wiosny i dzień wagarowicza

Dawniej czas nadejścia wiosny był to czas zasiewów i oczekiwania na plony. Ludzie wierzyli, że obrzęd topienia Marzanny może to przyśpieszyć, ma też symbolizować dostatek w nadchodzącym roku. Marzanna to uosobienie zimy oraz śmierci. Wyprowadzenie jej poza zabudowania wsi i spalenie lub zatopienie miało przywołać wiosnę. Obecnie to głównie zabawa dla dzieci i młodzieży. Jest to świetna okazja do wyjścia ze szkoły (przepadają lekcje!). Jest to także pretekst do wagarowania bez zgody nauczycieli, którzy zwykle traktują to z większym niż zazwyczaj pobłażaniem.

 

ZAPRASZAMY!!!

www.sjikp.us.edu.pl
www.studiapolskie.us.edu.pl

Jesteśmy też na Facebooku!

https://www.facebook.com/SJiKPUS
https://www.facebook.com/katedraMSP
https://www.facebook.com/miedzynarodowestudiapolskie