Kultura polska. Silva rerum
Red. Cudak Romuald, Tambor Jolanta
Katowice 2023
Gnome – Wydawnictwa Naukowe i Artystyczne
wyd. II – uzupełnione zmienione, poprawione
Niniejsza książka to drugie, uzupełnione i poprawione wydanie przewodnika po polskiej kulturze, którego swoistość merytoryczną i kompozycyjną określa użyty w podtytule termin: „silva rerum” (las rzeczy). Pojęciem tym nawiązujemy do gatunku dzieł, które są zbiorem utworów różnych autorów i różnych treści, a także do staropolskich ksiąg domowych, w których zapisywano w różny sposób niemal wszystko, co dotyczyło jakiegoś ogólnego, przewodniego tematu (np. rodziny). Pośrednio książka nawiązuje także do współczesnych internetowych form komponowania informacji i proponuje lekturę podobną do swobodnego serfowania po internetowych stronach.
Tematem przewodnim jest szeroko rozumiana kultura polska. Zagadnienia, wybrane przez nas jako jedne z ważnych dla niej, zostały opisane w czternastu szkicach od języka, literatury, filmu i dramatu począwszy, przez kalendarz polskich świąt, tradycje religijne, historię polskich Żydów, po kulturę młodzieżową i dzieje polskiej emigracji literackiej.
Wiedzę tę uzupełniają w sposób encyklopedyczny „ramki” towarzyszące poszczególnym rozdziałom. Książka została również wyposażona w znajdujący się na marginesach rozdziałów, ułożony w porządku alfabetycznym słownik kulturemów polskich, niezwiązany bezpośrednio z treścią szkiców. Ułatwia on zrozumienie zasadniczych pojęć i symboli funkcjonujących w polskiej kulturze i przypomina, jako teksty tej kultury: miejsca, zabytki, postaci, legendy, mitologie narodowe czy tańce.
Książkę traktujemy jako materiały pomocne w poznawaniu naszej kultury. Adresujemy ją do czytelników pochodzenia polskiego zamieszkałych poza granicami kraju, polonofilów i fanów polskiej kultury, studentów zagranicznych polonistyk i slawistyk, a także do młodzieży szkół podstawowych i średnich w naszym kraju oraz do wszystkich zainteresowanych w Polsce i za granicą.
Przewodnik po polskiej kulturze i tradycji. 12 rozdziałów napisanych przez naukowców Uniwersytetu Śląskiego to analiza różnych aspektów polskiej kultury – od języka, literatury, filmu i dramatu, przez kalendarz polskich świąt, tradycje religijne, historię polskich Żydów, po kulturę młodzieżową czy dzieje emigracji. Książka zawiera także słownik ułatwiający zrozumienie pojęć i symboli żywo funkcjonujących w polskiej kulturze.
Spis treści:
Romuald Cudak: Współczesny kalendarz polski
Jolanta Tambor: Język polski. Charakterystyka
Aldona Skudrzyk: Współczesny język polski
Piotr Wilczek: Kultura szlachecka w Polsce
Ewa Kosowska: Kultura polska. Korzenie współczesności
Romuald Cudak: Religijność i kultura religijna we współczesnej Polsce
Tomasz Stępień: Kultura młodzieżowa w Polsce w II połowie XX wieku
Marek Pytasz: Emigracje polskie – po wiek XX
Jan Wolski: Emigracje polskie – dopowiedzenie A.D. 2022
Tadeusz Sławek: Swojskie i obce. Tradycja i awangarda w literaturze
Ewa Wąchocka: Polski teatr współczesny: tradycja i awangarda
Tadeusz Miczka: Mitologia ojczyzny i kompleksy narodowe w polskim filmie fabularnym
Marek Pytasz: Żydzi w Polsce
Magdalena Piekara: Żydzi w Polsce – historia bardziej współczesna
Red. Cudak Romuald, Tambor Jolanta
Katowice 2002
Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”
wyd. I
I wydanie do pobrania:
Strony tytułowe
Autorzy haseł
Podstawowa bibliografia
Spis treści:
Romuald Cudak: Współczesny kalendarz polski. Święta, uroczystości i obyczaje
Jolanta Tambor: Język polski. Charakterystyka
Aldona Skudrzykowa: Współczesny język polski mówiony i pisany
Piotr Wilczek: Kultura szlachecka w Polsce
Ewa Kosowska: Kultura polska. Korzenie współczesności
Romuald Cudak: Religijność i kultura religijna we współczesnej Polsce
Tomasz Stępień: Kultura młodzieżowa w Polsce
Marek Pytasz: Emigracje polskie
Tadeusz Sławek: Swojskie i obce. Tradycja i awangarda w literaturze
Ewa Wąchocka: Polski teatr współczesny: tradycja i awangarda
Tadeusz Miczka: Mitologia ojczyzny i kompleksy narodowe w polskim filmie fabularnym
Marek Pytasz: Żydzi w Polsce