Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia
Sympatyków Szkoły Języka i Kultury Polskiej UŚ w latach 2005 – 2007
1. Statutowymi celami Stowarzyszenia, zgodnie z § 3, są:
a. promowanie i upowszechnianie najważniejszych osiągnięć Szkoły Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego
b. pomoc w zakresie zdobywania środków finansowych związanych z działalnością statutową Szkoły,
c. współorganizowanie przedsięwzięć podejmowanych przez Szkołę w celu promowania języka i kultury polskiej,
d. pomoc Szkole w podejmowaniu i prowadzeniu badań naukowych z zakresu języka polskiego i kultury polskiej ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji wśród cudzoziemców.
2. Zgodnie z tymi celami Stowarzyszenia podjęło w latach 2005-2007 następujące działania:
2.1. udział osób polskiego pochodzenia w XV, XVI i XVII letniej szkole języka, literatury i kultury polskiej; w ramach dotacji uzyskanych z Kancelarii Senatu RP przyjęto 74 osoby, m.in. z Białorusi, Bułgarii, Republiki Czeskiej, Kazachstanu, Kirgistanu, Łotwy, Macedonii, Mołdawii, Rosji, Słowacji, Ukrainy. Uczestniczyły one w kolejnych letnich szkołach w sierpniu w Cieszynie; z dotacji pokryto przede wszystkim koszt zakwaterowania i wyżywienia tych osób;
2.2. udział osób polskiego pochodzenia w XIV, XV i XVI warsztatach polonistycznych; z dotacji uzyskanych w kolejnych latach z Kancelarii Senatu RP pokryto koszty wyżywienia i noclegów dla 36 osób; na warsztaty przyjęto nauczycieli z Białorusi, Litwy, Republiki Czeskiej, Mołdawii, Rosji, Ukrainy;
2.3. dzięki dotacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego Stowarzyszenie mogło zapewnić osobom polskiego pochodzenia pokrycie kosztów nauki oraz programu kulturalnego i turystycznego w ramach warsztatów polonistycznych. Środki pozyskiwane w kolejnych latach zostały przeznaczone na wykłady i seminaria dla nauczycieli uczestniczących w warsztatach oraz na ich uczestnictwo w projekcjach filmowych, koncertach, spotkaniach, wycieczkach do Krakowa i w Beskidy;
2.4. dzięki dotacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego Stowarzyszenie organizowało co roku w Cieszynie podczas letniej szkoły i warsztatów polonistycznych „Spotkania ze Śląskiem”. W ramach spotkań zaproponowano uczestnikom letniej szkoły i warsztatów: cykl filmów i prelekcji filmowych związanych ze Śląskiem (tematyka śląska, pochodzenie reżyserów i aktorów itp.), biesiady śląskie z tradycyjnymi potrawami i napojami, naukę śląskich piosenek i tańców, wycieczki na Górny Śląsk, zwiedzanie najciekawszych miejsc na Górnym Śląsku, zwiedzanie ciekawych miejsc na Śląsku Cieszyńskim, występy zespołów regionalnych („Karlik” oraz Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej), książki, albumy, foldery i fotografie o Śląsku;
2.5. Stowarzyszenie zorganizowało 5-krotnie szkoły języka polskiego w Mołdawii: w roku 2005 – zimową szkołę w Kiszyniowie, w 2006 – letnią i zimową szkołę w Kiszyniowie, w 2007 – letnią szkołę w Kiszyniowie i zimową szkołę w Bielcach. Szkoły w Kiszyniowie odbyły się we współpracy z Ambasadą RP w Mołdawii, a zimowa szkoła w Bielcach dzięki współdziałaniu Związku Polaków i szkoły polskiej w tym mieście. Wzięło w nich udział 10 nauczycieli wysłanych z Polski; skorzystało z tej formy działalności dydaktycznej ok. 200 osób: dorosłe osoby polskiego pochodzenia zamieszkałe w Mołdawii, które chciały doskonalić swoją znajomość języka polskiego, ale też – co równie ważne – dowiedzieć się od nauczycielek przybyłych bezpośrednio z Polski jak najwięcej o polskich tradycjach, obyczajach, zwyczajach, obrzędach itp., a także uczniowie szkół średnich i studenci. W ramach tych szkół przeprowadzano lektoraty języka polskiego, popołudniowe seminaria i wykłady, teatrzyki, wieczory piosenek, pokazy filmowe itp. Szkoły w dużej części były finansowane z dotacji Senatu RP;
2.6. dwukrotnie odbyła się letnia szkoła języka polskiego na Ukrainie. W 2006 roku w Mikołajowie dla studentów Uniwersytetu Mikołajowskiego. 4 osoby wysłane ze Stowarzyszenia przez dwa tygodnie organizowały różne imprezy kulturalne, towarzyszące nauce języka dla ok. 80 uczestników. W 2007 roku szkoła odbyła się w Charkowie, Doniecku i Zaporożu. W każdym z tych miast w zajęciach uczestniczyli zarówno studenci polonistycznych kierunków miejscowych uniwersytetów, jak i członkowie towarzystw i stowarzyszeń polskich. Przeprowadzono również specjalne konsultacje z wymowy polskiej w związku z koncertem pieśni polskich z okazji 11 listopada. W zajęciach wzięło udział ok. 150 osób. Szkoły w dużej części zostały sfinansowane z dotacji Senatu RP.
2.7. w 2006 i 2007 roku Stowarzyszenie współorganizowało Wieczór Narodów podczas letniej szkoły i warsztatów polonistycznych na Rynku w Cieszynie. W czasie Wieczoru Narodów uczestnicy letniej szkoły i warsztatów wykonali prezentacje swoich narodów i państw, z których pochodzą w formie: piosenek, tańców, scenek, projekcji multimedialnych, poczęstunków potrawami narodowymi itp. Na współorganizację tego przedsięwzięcia uzyskano dotacje z Urzędu Miejskiego w Cieszynie.
2.8. w 2007 roku Stowarzyszenie organizowało sesje wyjazdowe II i III semestru Podyplomowych Studiów Kwalifikacyjnych Nauczania Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego w Mińsku na Białorusi; uzyskano dotację z Kancelarii Senatu RP na przeprowadzenie 7 sesji wyjazdowych – z dotacji pokryto koszty przejazdu, diet oraz honorariów. Pozostałe koszty: noclegów, wynajmu sal wykładowych wziął na siebie Białoruski Uniwersytet Państwowy, który uczestniczył w pracach organizacyjnych Studiów. Studia trwały 3 semestry, rozpoczęły je 44 osoby, ukończyło z sukcesem 39 osób. W uroczystym zakończeniu i wręczeniu dyplomów wziął udział Ambasador RP w Mińsku, I sekretarz Ambasady, dyrektor Instytut Polskiego w Mińsku, prodziekan Wydziału Filologicznego BGU, kierownik Katedry Językoznawstwa Teoretycznego i Słowiańskiego BGU oraz kierownik Sekcji Polskiej;
2.9. w październiku 2007 Stowarzyszenie zorganizowało bal charytatywny na rzecz pomocy szkołom polskim w Wielkiej Brytanii, do których uczęszczają dzieci Polaków i Polonii;
3. Ze środków własnych Stowarzyszenia – składek i darowizn – zostały pokryte koszty występu zespołu „Karlik” dla letniej szkoły i warsztatów polonistycznych w 2006 roku.
4. W latach 2005 i 2006 księgowość Stowarzyszenia jako wolontariuszka prowadziła mgr Wioletta Werber, a w roku 2007 – Wioletta Szukiel. Ze względu na coraz większą ilość środków pieniężnych, którymi dysponuje Stowarzyszenie w ramach uzyskiwanych dotacji w roku 2006 do czynności rachunkowych: prowadzenia rejestru, raportów kasowych itp., została powołana jako wolontariuszka mgr Agnieszka Tambor, a w roku 2007 mgr Katarzyna Bytomska.
5. Stowarzyszenie działa od roku 2003. W krótkim czasie udało się przeprowadzić wiele przedsięwzięć dydaktycznych i organizacyjnych związanych z nauczaniem języka polskiego jako obcego i z jego (tzn. i języka, i nauczania) promowaniem. Stowarzyszenie towarzyszy Szkole Języka i Kultury Polskiej w jej bogatej i zróżnicowanej działalności.
Pomagaliśmy dotychczas w pracach Szkoły ukierunkowanych głównie na wschód; przypomnijmy: zajęcia w Mołdawii, Białorusi i na Ukrainie. Od niedawna dodajemy nowy obszar: Wielką Brytanię. Nowe zadanie dla Szkoły i Stowarzyszenia jej sympatyków to: uczyć języka polskiego, uczyć Polski dzieci, które wraz z rodzicami wyjechały do Wielkiej Brytanii. A także: uczyć, jak uczyć. Pomagać osobom, które mają dobrą wolę, które chcą pracować w polskich szkołach, ale dotychczasowa formacja zawodowa nie wyposaża ich w takie umiejętności. Szkoła daje im nowe możliwości profesjonalne, pokazuje, jak skutecznie, efektywnie i efektownie pracować w szkole.
Stowarzyszenie, wspierając Szkołę, podejmuje też działania integrujące jej sympatyków i osoby, którym bliskie jest myślenie o języku jako wartości, czego widocznym przejawem jest bal charytatywny z 2007 roku.
Zgodnie z nazwą, Szkoła i Stowarzyszenie jej sympatyków w swojej działalności, promują w świecie język i kulturę polską. To jest zadanie, które łącząc specjalistów z wielu dziedzin współczesnej humanistyki – pracowników naukowych Uniwersytetu Śląskiego z innymi ludźmi dobrej woli, mobilizuje do nieustannego poszukiwania nowych form działań. Towarzyszenie katowickiej Szkole w jej przedsięwzięciach i współuczestniczenie w nich to zarazem obowiązek, zaszczyt i przyjemność. I Stowarzyszenie, istniejące od kilku lat, stara się, by z obowiązków wyznaczonych w statucie wywiązywać się coraz lepiej.
Dynamika działań podejmowanych przez Stowarzyszenie wskazuje, jeśli mogę sobie pozwolić na ocenę, że nasza organizacja rozwija się wielokierunkowo i ekspansywnie. Ilość i jakość zadań wykonanych dotychczas przez Stowarzyszenie stawia przed nami ambitne cele na najbliższą i nieco dalszą przyszłość.
Dzięki pracy Stowarzyszenia dla wielu osób – Polaków, Polonii i cudzoziemców – język i kultura polska przestają być czymś obcym. Polskość staje się czymś znanym, bliskim i, mamy taką nadzieję, cenionym.
Dzięki pracy Szkoły i Stowarzyszenia jej sympatyków powstało i ukształtowało się katowickie środowisko glottodydaktyczne, cenione w Polsce i poza jej granicami. Ta rola integrująca jest nie do przecenienia.
W kolejnych latach trzeba będzie dokładać starań, by listę osiągnięć rozszerzać. W działalności Stowarzyszenia nie ma miejsca na stabilizację, tu potrzebny jest nieustanny ruch i poszukiwanie nowych form działań.
Prof. dr hab. Małgorzata Kita
Prezes Stowarzyszenia
Katowice, 17 grudnia 2007 roku