Język polski w kraju i za granicą. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej Polonistów. Tom I i II
Red. Janowska Barbara, Porayski-Pomsta Józef
Dom Wydawniczy Elipsa
Warszawa 1997
Oba tomy zawierają referaty wygłoszone w czasie Międzynarodowej Konferencji Naukowej Polonistów. Ich problematyka koncentruje się wokół glottodydaktyki polonistycznej i nauczania języka polskiego w kraju i poza jego granicami. W publikacji można również znaleźć informacje dotyczące problemów, z jakimi boryka się wiele uniwersyteckich polonistyk w Europie i na świecie. Poruszane są także kwestie dotyczące programów nauczania oraz kształcenia polonistycznego w środowiskach polonijnych.
SPIS TREŚCI – TOM I
BARBARA JANOWSKA, JÓZEF PORAYSKI-POMSTA: Wstęp
I. WYSTĄPIENIA OKOLICZNOŚCIOWE
STANISŁAW DUBISZ (Uniwersytet Warszawski, Polska): Społeczne role polszczyzny poza granicami kraju. Pamięci Profesora Mieczysława Szymczaka
WOJCIECH JEKIEL (Uniwersytet Warszawski, Polska): Czterdzieści lat kursów języka polskiego dla cudzoziemców na Uniwersytecie Warszawskim
II. JĘZYKOZNAWSTWO. PROBLEMY KONTAKTÓW JĘZYKOWYCH
WALENTYNA ASKOCZEŃSKA (Uniwersytet w Woroneżu, Rosja): Funkcje semantyczno-składniowe bezokolicznika w językach słowiańskich
STANISŁAW DUBISZ (Uniwersytet Warszawski, Polska): Typologia odmian polszczyzny poza granicami kraju
RENATA GRZEGORCZYKOWA (Uniwersytet Warszawski, Polska): O projekcie badań porównawczych w zakresie semantyki leksykalnej
HALINA KARAŚ (Uniwersytet Warszawski, Polska): Uwagi o sytuacji języka polskiego na Łotwie
BARBARA KRUCKA (Uniwersytet Łódzki, Polska): Błędy frazeologiczne w języku Polonii ze Wschodu
IRENA MASOJĆ (Uniwersytet Pedagogiczny w Wilnie, Litwa): Kształtowanie się rodzaju męskoosobowego w języku polskim na Wileńszczyźnie
JOLANTA MĘDELSKA (Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy, Polska): Osobliwe wykrzykniki w kulturalnej polszczyźnie wileńskiej (na podstawie języka prasy)
WIESŁAW MORAWSKI (Instytut Języka Polskiego PAN w Warszawie, Polska): O stronie semantycznej angielskich zapożyczeń leksykalnych w języku środowisk polonijnych usytuowanych w otoczeniu anglojęzycznym
JÓZEF PORAYSKI-POMSTA (Uniwersytet Warszawski, Polska): Z badań nad mową polską w rodzinach etnicznie mieszanych w Wilnie. Postawa emocjonalna mówiącego a interferencja
ZOFIA SAWANIEWSKA-MOCHOWA (Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy, Polska): Co wiemy o języku polskim szlachty litewskiej XIX wieku
ELŻBIETA SĘKOWSKA (Uniwersytet Warszawski, Polska): Etykieta językowa osób polilingwalnych
HANS-CHRISTIAN TREPTE (Uniwersytet Lipski, Niemcy): Zmiana języka w literaturze emigracyjnej pisarzy polskiego pochodzenia
BJőRN WIEMER (Hamburg, Niemcy), OLGA BURENINA-PIETROVA (Instytut Badań Lingwistycznych Rosyjskiej Akademii Nauk w Sankt Petersburgu, Rosja): Jaki jest zasięg wpływów polskich w mowie rosyjskiej rodzin etnicznie mieszanych w Wilnie?
ELŻBIETA WIERZBICKA (Uniwersytet Warszawski, Polska): Indeksowanie cytatów z języka polskiego w tekstach angielskich i włoskich
ELŻBIETA WÓJCIKOWSKA (Uniwersytet Warszawski, Polska): Zanegowane przymiotniki deadiektywne – formacje prefiksalne
III. ZAGADNIENIA TRANSLATORYKI
ELŻBIETA ARTOWICZ (Uniwersytet Warszawski, Polska): O wyrażaniu tego, co niewyrażalne. Próba analizy fragmentów węgierskiego przekładu „Trylogii” H. Sienkiewicza
DANUTA BARTOL-JAROSIŃSKA (Uniwersytet Nancy II, Francja): Pola leksykalno-semantyczne śmierci, miłości i przyrody w „Brzezinie” Jarosława Iwaszkiewicza i jej tłumaczeniu
Małgorzata Gaszyńska (Uniwersytet Jagielloński, Polska): Technika redukcji a adekwatność przekładu
TATIANA KASINA (Rosja): Aspekt narodowo-psychologiczny w przekładach literackich
MIRA KOSTOWA (Bułgaria): „Baj Ganiu” Aleko Konstantinowa w polskim tłumaczeniu
JACEK LASKOWSKI (Wielka Brytania): Niektóre różnice w przekładzie na język angielski polskich dramaturgów żyjących i nie żyjących
ISTVAN D. MOLNAR (Uniwersytet w Debreczynie, Węgry): Węgierskie tytuły polskich utworów literackich
BERNADETA NIESPOREK-SZAMBURSKA (Uniwersytet Śląski, Polska): O nazwach własnych we współczesnych przekładach literatury dla dzieci (na przykładzie polskich tłumaczeń „Piotrusia Pana” J.M. Barriego)
BOŻENA OSTROMĘCKA-FRĄCZAK (Uniwersytet Jagielloński, Polska): Wierność oryginałowi czy komunikatywność tekstu przekładowego – dylematy tłumacza słoweńskiego
HELENA WŁODARCZYK (Universite de Paris-Sorbonne, Francja): Informacyjna jakość wypowiedzenia w przekładzie literackim
SPIS TREŚCI – TOM II
IV. GLOTTODYDAKTYKA POLONISTYCZNA
NATALIA ANANIEVA (Uniwersytet Moskiewski im. Łomonosowa, Rosja): O niektórych zasadach i metodach intensyfikacji języka polskiego jako obcego
JERZY BAŃCZEROWSKI (Uniwersytet im. L. Eotvosa w Budapeszcie, Węgry): Język polski na Węgrzech (badania naukowe, metodyka nauczania
TATIANA BIEŁOCKA (Uniwersytet Grodzieński, Białoruś): Trudności młodzieży grodzieńskiej w przyswajaniu rodzaju gramatycznego niektórych rzeczowników polskich
WŁADYSŁAW CHŁOPICKI, MARIA JODŁOWIEC, ELŻBIETA MAŃCZAK-WOHLFELD (Uniwersytet Jagielloński, Polska): „Teksty i podteksty”- podręcznik do nauki kultury języka polskiego dla zaawansowanych studentów anglojęzycznych
PIOTR GARNCAREK (Uniwersytet Warszawski, Polska): Wiedza o kulturze w procesie nauczanie języka polskiego jako obcego
ZOFIA KALETA (Uniwersytet Jagielloński, Polska): O konieczności uwzględnienia wyników badań językoznawstwa polonistycznego w dydaktyce języka polskiego jako obcego
JAN KIDA (Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Rzeszowie, Polska): Glottodydaktyka a metodyka nauczania języka polskiego
WALENTYNA G. KULPINA (Uniwersytet Moskiewski im. Łomonosowa, Rosja): Oficjalne formy grzecznościowe w nauczaniu polszczyzny studentów rosyjskojęzycznych
JANINA LABOCHA (Uniwersytet Jagielloński, Polska): O potrzebie ujęć porównawczych w nauczaniu języka polskiego w środowiskach polonijnych
JAN LEWANDOWSKI (Uniwersytet Warszawski, Polska): Polonistyka zagraniczna – stan i potrzeby
WALDEMAR MARTYNIUK (Uniwersytet Jagielloński, Polska): Egzaminy biegłości w języku polskim jako obcym
RYSZARD MICHALIK (Uniwersytet Płowdiwski, Bułgaria): Problemy Bułgarów uczących się języka polskiego
WŁADYSŁAW MIODUNKA (Uniwersytet Jagielloński, Polska): Nauczanie języka polskiego w świecie: przegląd nowych możliwości
MILICA MIRKULOVSKA (Uniwersytet św. Cyryla i Metodego w Skopje, Macedonia): Problemy związane z nauczaniem Macedończyków języka polskiego
ANATOL NIECHAJ (Śród. Kult.-Oświat. „Polonia” w St. Petersburgu, Rosja), JACEK ŚLUSARZ (Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Rzeszowie): Początkowe nauczanie języka polskiego dorosłych w środowisku rosyjskojęzycznym
JOANNA OKONIOWA (Uniwersytet w Mediolanie, Włochy): Przeciwstawienia leksykalne z przedrostkiem bez- w nauczaniu języka polskiego jako obcego
ALENA PACIECHINA (Uniwersytet Białoruski w Mińsku, Białoruś): Projekt dystrybutywnego słownika polsko-białoruskiego
DONALD PIRIE (Uniwersytet w Glasgow, Wielka Brytania): Czy możliwy (i potrzebny) jest nowy syntetyczny podręcznik do nauki współczesnego języka polskiego – nie tylko dla obcokrajowców?
ZYGMUNT SIBIGA (Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Rzeszowie, Polska): Niektóre problemy kształcenia polonistycznego w szkołach etnicznych środowisk polonijnych Stanów Zjednoczonych
TATIANA TICHOMIROWA (Uniwersytet Moskiewski im. Łomonosowa, Rosja): Gramatyka funkcjonalna a program nauczania języka polskiego jako obcego
V. NAUCZANIE JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO W KRAJU I ZA GRANICĄ ORAZ KSZTAŁCENIE POLONISTYCZNE W WYŻSZYCH UCZELNIACH I SZKOŁACH ZAGRANICZNYCH
JIŘÍ DAMBORSKY (Uniwersytet Ostrawski.Czechy): Język polski w Republice Czeskiej
RACZO CZAWDAROW (Uniwersytet w Szumenie, Bułgaria): Nauczanie języka polskiego w Szumenie
IWAN CZOBANOW (Uniwersytet w Płowdiw, Bułgaria): Polonistyka na Uniwersytecie Płowdiwskim
MAŁGORZATA FURLUNG (SSEES-Communicaid, Wielka Brytania): Organizacja indywidualnych kursów języka polskiego dla dorosłych w Wielkiej Brytanii
JOANNA KOZIEJA-RUTA, MARIAN GÓRECKI (Politechnika Wrocławska, Polska): Programy w nauczaniu języka polskiego w Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców Politechniki Wrocławskiej na różnych poziomach zaawansowania
ZOFIA MATYSKOWA (Uniwersytet Ostrawski, Czechy): Z problematyki nauczania języka polskiego w polskojęzycznych szkołach podstawowych w Republice Czeskiej
DOROTHEA MÜLLER-OTT, JOANNA ZIEMSKA (Uniwersytet Wiedeński, Austria): Instytut Kształcenia Tłumaczy na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Wiedeńskiego
MAŁGORZATA ANNA PACKALÉN (Uniwersytet w Uppsali, Szwecja): Polonistyka na Uniwersytecie w Uppsali – kilka uwag o pracy dydaktycznej i naukowej
MARTA PANČIKOVA (Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie, Słowacja): Język polski w Bratysławie
IRENA ROMANOWSKA (Śród. Kult.-Oświat. „Polonia” w St Petersburgu, Rosja): Nauczanie języka polskiego nastolatków w środowisku rosyjskojęzycznym
MARIA ELŻBIETA SAJENCZUK (Uniwersytet Łódzki, Polska): Refleksje nad nauczaniem języka polskiego w Krajach Trzeciego Świata: Indie
TOKIMASA SEKIGUCHI (Tokyo University of Foreign Studies, Japonia): Polonistyka w Japonii
HENRYKA SOKOŁOWSKA (Wileński Uniwersytet Pedagogiczny, Litwa): Kształcenie polonistyczne w polskich szkołach podstawowych na Litwie. Motywy przemieszczenia akcentów w programie nauczania
EDWARD STACHURSKI (Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie, Polska): Z doświadczeń lektora języka polskiego w Belgii
OLGA SZAPKINA (Uniwersytet Moskiewski im. Łomonosowa, Rosja): Nauczanie języka polskiego jako obcego w moskiewskim środowisku szkolnym
MAŁGORZATA SZTUKA (Polska Macierz Szkolna w Londynie, Wielka Brytania): Program nauczania języka polskiego w szkołach sobotnich na terenie Wielkiej Brytanii i problemy związane z jego realizacją
EWA TEODOROWICZ-HELLMAN (Uniwersytet Sztokholmski, Szwecja): Nauczanie języka polskiego w Szwecji
WIKTORIA TICHOMIROWA (Uniwersytet Moskiewski im. Łomonosowa, Rosja): Język polski jako obcy w systemie edukacyjnym Rosji( na przykładzie moskiewskiego środowiska akademickiego i szkolnego)
EWA WOLNICZ-PAWŁOWSKA (Instytut Slawistyki PAN w Warszawie, Polska), ROMAN MAŁOWSKI (Stowarzyszenie Polonijne „Zgoda” w Kijowie, Ukraina): Polskie książki w domowych bibliotekach kijowskich Polaków
OKSANA ZAKŁECKA (Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Tarnopolu, Ukraina): Z praktyki nauczania języka polskiego jako obcego na Ukrainie Zachodniej