Jak uprawiać glottodydaktykę w czasach kryzysu klimatycznego?
09-06-2022
1 czerwca 2022 roku w ramach międzynarodowej konferencji naukowej GEOLogos odbył się międzynarodowy panel dotyczący miejsca treści ekologicznych oraz klimatycznych w glottodydaktyce i szerzej w dydaktyce języków rodzimych. Celem konferencji GEOlogos był namysł nad przyszłością humanistyki oraz edukacji humanistycznej i pokładanej w niej nadziei na stworzenie projektu mogącego przezwyciężyć „kryzysy planetarne”.
Zebrani paneliści reprezentowali bardzo różne kręgi kulturowe, jednak wszyscy byli zgodni co do jednego – tematy związane z szeroko rozumianą ekologią, powinny być dziś integralną częścią procesu nauczania. Co więcej – wszyscy zwracali uwagę na konieczność ujęcia tego tematu w ramy praktyczne – wykorzystanie słownictwa i struktur dotykających właśnie tej tematyki musi, jak uznali wszyscy obecni na spotkaniu, wiązać się z budowaniem świadomości proekologicznej u uczonych osób.
Spotkanie zaczęło się od tezy wyrażonej filmowo na kanale Polska Półka Filmowa poprzez krótki montaż treści z serialu Rodzinka.pl, podkastu Dział Zagraniczny, kanału Nauka to lubię oraz filmu Pojutrze. Wszystkie elementy kolażu w tonie od komediowego po zdecydowanie bardziej dramatyczny mówiły jedno: edukacja ekologiczna to dziś podstawa. Jeśli chcemy zostawić po sobie planetę zdatną do życia, musimy działać natychmiast.
Pierwszą prelegentką była dr Magdalena Slyk Dyrektorka ds. Nauczania w Instytucie Języków Nowożytnych Uniwersytetu Uppsalskiego, która rzuciła światło na szwedzki przykład na zrównoważony rozwój w nauczaniu języków obcych. Pamiętać bowiem trzeba, że w Szwecji, gdzie ekologia i ochrona środowiska od dawna są priorytetem, zrównoważony rozwój jest brany pod uwagę niemalże w każdej dziedzinie życia, również w szkolnictwie. Przykłady przedstawione przez prelegentkę ilustrowały na czym polega zrównoważony rozwój w nauczaniu języków obcych i jak on jest realizowany w Szwecji.
Jako druga wystąpiła prof. dr Aleksandra Piasecka-Till z polonistyki Uniwersytetu Federalnego Stanu Paraná w Kurytybie w Brazylii. Prelegentka opowiedziała o Możliwości kształtowania świadomości ekologicznej w świetle nauczania języków w Brazylii. Zwróciła uwagę na to, iż działania w ramach kształcenia nauczycieli języków, zarówno ojczystego jak i obcych lub dziedziczonych, w dobie kryzysu klimatycznego powinny prowadzić do zrozumienia konieczności przemian społecznych, między innymi poprzez rozwijanie świadomości językowej wobec ekologii i ochrony środowiska.
Z kolei mgr Mao Rui z Sznghajskiego Uniwersytetu Studiów Międzynarodowych opowiedziała o rozwoju ekolingwistyki w dydaktyce języka chińskiego jako języka ojczystego. Jak na tłumaczkę literatury przystało prelegentka skupiła się przede wszystkim na tej właśnie perspektywie, pokazując m.in. teksty literackie wykorzystywane w Chinach w szkolnym kształceniu proekologicznym.
Kolejny prelegent przeniósł nas w perspektywę bliższą. Dr Jiří Muryc z Uniwersytetu Ostrawskiego w Republice Czeskiej opowiedział o miejscu tematów ekologicznych w praktyce glottodydaktycznej i nauczaniu języka polskiego na Uniwersytecie Ostrawskim i w Czechach ogólnie. Zaprezentował także perspektywę ekologiczną w wielojęzycznej platformie do nauki języka polskiego jako obcego polski.info opracowanej m.in. przez zespół pracowników Uniwersytetu Ostrawskiego.
Ostatnie dwa wystąpienia przeniosły uczestników panelu w sferę praktyki. Mgr Sonia Niewiadomski z Uniwersytetu Federalnego Stanu Paraná w Brazylii oraz mgr Katarzyna Szczotka zaprezentowały konkretne ćwiczenia, materiały i projekty lekcyjne wykorzystujące tematy ekologii, kryzysu klimatycznego, zjawisk pogodowych, które można wykorzystać podczas zajęć z języków obcych oraz podczas zajęć z języka polskiego jako obcego. Zaprezentowane zostały plakaty promujące oszczędzanie wody i segregację śmieci stworzone przez studentów kursu przygotowującego do studiów w języku polskim w Szkole Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
