Szkoła Języka i Kultury Polskiej Uniwersytet Śląski

Argentyna

Spotkania z polszczyzną w ojczyźnie tanga argentyńskiego

W dniach 22 października – 1 listopada do Buenos Aires wyjadą dr Agnieszka Madeja i dr Aleksandra Achtelik ze Szkoły Języka i Kultury Polskiej UŚ. Wykładowczynie poprowadzą cykl zajęć seminaryjno-warsztatowych poświęconych w szczególny sposób metodyce nauczania języka polskiego jako drugiego i/lub obcego. Projekt realizowany będzie nie tylko w samym Buenos Aires. Dr Aleksandra Achtelik i dr Agnieszka Madeja spotkają się także z uczniami, rodzicami i nauczycielami w Martin Coronado, a także z Polonią mieszkającą w Misiones.

Zajęcia w stolicy Argentyny obejmować będą w sposób szczególny sposoby i techniki uczenia języka polskiego dzieci i młodzieży, a także możliwości doskonalenia poszczególnych kompetencji językowych: pisania, mówienia, rozumienia tekstu. Wykładowczynie poprowadzą również zajęcia praktyczne dotyczące oceniania poszczególnych sprawności językowych studentów oraz opowiedzą o polskim systemie certyfikacyjnym języka polskiego jako obcego. Nauczycielom uczącym języka polskiego pokazane zostanie, jakie techniki pracy można stosować w nauczaniu na poziomie początkującym, jakie zagadnienia powinien opanować uczeń będący właśnie na tym poziomie zaawansowania językowego. Na jednej z lekcji pokazowych w siedzibie Związku Polaków w Buenos Aires zaprezentowana i omówiona zostanie metoda zadaniowa w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Nauczycielom, wykładowcom i animatorom kultury polskiej przedstawione zostaną gry i zabawy językowe jako metodyczne narzędzie uatrakcyjnienia procesu dydaktycznego, programy multimedialne do nauczania języka polskiego jako obcego, a także podręczniki i pomoce dydaktyczne skierowane do osób w różnym wieku i z różnymi problemami językowymi.

Warsztaty prowadzone są z ramienia Stowarzyszenia Sympatyków Szkoły Języka i Kultury Polskiej UŚ przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

W dniach od 22 października do 2 listopada 2015 zostały zorganizowane warsztaty metodyczne „Jak i dlaczego warto uczyć się Polski i polskiego” skierowane do nauczycieli z Argentyny w formie zadania publicznego przy wsparciu finansowym Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej. Po przyjeździe dr Aleksandra Achtelik oraz dr Agnieszka Madeja spotkały się z Joanną Addeo-Krajewską, konsul RP w Buenos Aires. Zostały zapoznane ze specyfiką nauczania języka polskiego w Argentynie, omówione zostały główne cele realizowanego projektu.

24 października 2015 wykładowczynie zostały zaproszone do Szkoły Polskiej w Martin Coronado. Przeprowadziły tam lekcje pokazowe z dziećmi i młodzieżą. Zajęcia obserwowali nauczyciele pracujący w Maciaszkowie, duchowni, którzy prowadzą polską parafię oraz nauczyciele z Buenos Aires. Lekcje odbyły się w grupie dzieci młodszych (6-8 lat) oraz starszych (9-12 lat). Następnie dzieci przedstawiły program artystyczny, prezentując swoje umiejętności wokalno-aktorskie. Odbyła się również lekcja języka polskiego dla dorosłych, rodziców, którzy przyprowadzają swoje dzieci do szkoły, a sami także chcą nauczyć się języka polskiego. To niezwykle budujące zjawisko, ponieważ wskazuje na żywą potrzebę nauczania języka polskiego jako drugiego lub obcego w środowisku polonijnym. Po zajęciach przeprowadzono panel dyskusyjny na temat obserwowanych lekcji. Przedstawicielki Stowarzyszenia omówiły zastosowane metody nauczania, odpowiadały na pytania. Podczas wizyty w Szkole Polskiej miało miejsce także spotkanie z rodzicami poświęcone sposobom motywowania dzieci do nauki polskiego.

25-26 października 2015 wykładowczynie pojechały do najstarszej osady polskiej w Argentynie – Wandy. Podczas pobytu przeprowadziły wywiady terenowe z najstarszymi mieszkańcami. Nagrania staną się materiałem do artykułów poświęconych aspektom językowym i kulturowym. Odwiedziły także Muzeum Polskie w Wandzie, w którym mieszkańcy zgromadzili eksponaty dotyczące początków polskiego osadnictwa na tych terenach. Dr Aleksandra Achtelik i dr Agnieszka Madeja wizytowały również Szkołę Języka i Kultury Polskiej w Wandzie, gdzie spotkały się z delegowaną do Wandy przez ORPEG nauczycielką języka polskiego. Zapoznały się ze specyfiką pracy w tej oddalonej od Polski placówce, poznały problemy i potrzeby lokalnego środowiska polonijnego. Ważnym elementem wizyty było spotkanie w polskiej parafii w Wandzie, gdzie nie tylko odbyły się rozmowy z Polakami, ale nauczycielki z Polski mogły także przekonać się, że język polski jest nadal żywy podczas nabożeństw.

W dniach 27 października – 1 listopada 2015 w Domu Polskim w Buenos Aires odbyły się zajęcia metodyczne. Oprócz miejscowych nauczycieli w warsztatach uczestniczyły także osoby zajmujące się kształceniem polonistycznym m.in. w Cordobie i Missiones. W uroczystej inauguracji kursu uczestniczyli przedstawiciele Konsulatu RP w Buenos Aires, władze Polskiej Macierzy Szkolnej i Związku Polaków w Argentynie. Uczestnicy warsztatów zostali powitani i poinformowani, że projekt współfinasowany jest przez MSZ. Mieli możliwość przedstawienia pozostałym nauczycielom specyfiki pracy, jaką się zajmują w swoich środowiskach. W kursie uczestniczyło około trzydziestu osób. Codziennie odbywały się pięciogodzinne bloki zajęć, w czasie których wykładowcy z Polski dzielili się swoim doświadczeniem i proponowali lokalnym nauczycielom stosowanie nowych rozwiązań zarówno w pracy z dorosłymi, jak i dziećmi. Zaprezentowane zostały także podręczniki i programy multimedialne, które mogą wspomóc efektywność procesu nauczania. Niezwykle ważnym doświadczeniem dla nauczycieli pracujących w Argentynie stała się możliwość obserwacji prowadzenia zajęć przez wykładowców z UŚ z uczniami uczęszczającymi na zajęcia do Domu Polskiego. Dr Aleksandra Achtelik prowadziła metodą komunikacyjną zajęcia z uczestnikami kursu dla początkujących, a dr Agnieszka Madeja z osobami średnio zaawansowanymi. Po zajęciach odbyły się panele dyskusyjne, w trakcie których wspólnie analizowano zastosowane metody i techniki pracy. Nauczycielom zwrócono uwagę na zawiadywanie czasem podczas lekcji, na sposoby wprowadzanie komponentu gramatycznego oraz na strategie aktywizujące uczestników lekcji.

W czasie warsztatów polscy wykładowcy zwracali również uwagę na konieczność odwoływania się do wiedzy ogólnej uczestników, wprowadzania na zajęciach komponentu realioznawczego i kulturowego. Została zaprezentowana lekcja, podczas której element językowo-gramatyczny był równoważony przez komponent kulturowy – zajęcia poświęcono andrzejkom. Nauczyciele uczestniczyli w lekcji, wcielając się w rolę uczniów, a następnie analizowali zaproponowane rozwiązania metodyczne. Dodatkowo, uczestnicy kursu zostali zapoznani z polskim systemem certyfikacyjnym. Zainteresowanie było duże i dwutorowe – pod kątem przygotowywania wychowanków do tego typu egzaminu, jak również przystąpienia do niego przez samych nauczycieli.

Uczestnicy warsztatów otrzymali zaświadczenia potwierdzające udział w cyklu zajęć metodycznych. Podczas zakończenia kursu z nauczycielami spotkali się prezesi najważniejszych organizacji polonijnych w Argentynie. Uroczystość zaszczyciła także swą obecnością Joanna Addeo-Krajewska, konsul RP w Argentynie. Wszyscy podkreślali wagę wydarzenia, zwracali uwagę nie tylko na merytoryczne korzyści, jakie wynieśli uczestnicy zajęć, ale także na czynnik integracyjny. Pojawiły się deklaracje kontynuacji spotkań nauczycieli oraz pogłębiania wiedzy metodycznej, ponieważ dobrze wykwalifikowany nauczyciel to podstawowy gwarant ciągłości nauczania języka polskiego w Argentynie. W sytuacji, gdy średnie pokolenie migrantów często zatraciło umiejętność czynnego posługiwania się polskim, najważniejsze by zachęcić najmłodszych do nauki języka polskiego. Podczas warsztatów wśród nauczycieli powstała idea stworzenia związku nauczycieli.