Sprawozdanie z IX Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Światowe transfery literatury polskiej”
25-11-2024
Sprawozdanie z IX Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Światowe transfery literatury polskiej” organizowanej przez Wydział Humanistyczny i Szkołę Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w dniach 19-20 listopada 2024 roku
Tematem przewodnim dziewiątej edycji konferencji stały się „Światowe transfery literatury polskiej”, rozumiane jako jej obecność w przestrzeni międzynarodowej, poza obiegiem krajowym. Podstawowym celem konferencji – jak czytamy we wprowadzeniu pióra Romualda Cudaka – było „mapowanie przemieszczania się literatury polskiej i uobecniania [jej] poza kulturą macierzystą oraz opis form, sposobów i sytuacji zachodzenia tych procesów. Przedmiotem szczególnego zainteresowania [stały się] międzykulturowe transfery polskiej literatury widziane z perspektywy translatologicznej i recepcyjnej w ich aspekcie językowo-kulturowym i instytucjonalno-społecznym”.
Wyzwanie w ten sposób zarysowane przez organizatorów spotkało się ze znakomitym odzewem środowiska krajowych i zagranicznych badaczy. Proponowana tematyka została przedstawiona w szerokiej, wielowymiarowej perspektywie obejmującej takie aspekty zagadnienia jak: badania literaturoznawcze, translatoryka oraz glottodydaktyka polonistyczna. Dyskutowano o transferach literatury polskiej, jej obecności w różnych kręgach kulturowych oraz wyzwaniach związanych z jej nauczaniem, z przekładem i jej upowszechnianiem.
Chcąc to wydarzenie zawrzeć w liczbach, stwierdzić trzeba, że: zaprezentowano 34 referaty wygłoszone przez 35 referentów, obrady toczyły się w 5 sesjach plenarnych podzielonych tematycznie:
- obecności – transfery – przekład;
- kanon i recepcja;
- polskie pisarki i polscy pisarze w odbiorze zagranicznym;
- działalność kulturowa a transfer wartości;
- przekład – blaski i cienie transferu językowo-kulturowego;
- glottodydaktyka jako obszar transferów kulturowych/literackich;
- młodzi badacze o recepcji literatury polskiej w świecie.
Prelegenci – wykładowcy zagranicznych i krajowych polonistyk, profesorowie i wykładowcy, tłumacze literatury polskiej na języki obce – reprezentowali 12 krajów: Brazylię, Bułgarię, Chiny, Francję, Litwę, Macedonię, Rumunię, Szwecję, Ukrainę, Wielką Brytanię, Włochy i Polskę. Lista ta w pełni odzwierciedla międzynarodowy charakter konferencji. Oprócz panelistów i referentów, konferencji przysłuchiwali się studenci międzynarodowych studiów polskich, filologii polskiej oraz słuchacze Podyplomowych Studiów Kwalifikacyjnych Nauczania Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego. Choć konferencja odbywała się w formie online, to nie przeszkodziło w prowadzeniu owocnych i ożywionych dyskusji.
Historia konferencji „Literatura Polska w świecie” sięga 2005 roku. Od pierwszej edycji jej uczestnikami byli czołowi badacze reprezentujący polonistyki z całego świata. Początkowo, obok uznanych profesorów i tłumaczy, w wydarzeniu uczestniczyli młodzi adepci polonistyki i translatoryki, którzy dziś występują już w roli tych pierwszych: dziś to oni są badaczami i szefami katedr oraz nagradzanymi tłumaczami polskiej literatury z imponującym dorobkiem. Widzimy więc, że transfery polskiej literatury zbiegają się z wymianą międzypokoleniową. Spiritus movens tego wydarzenia jest prof. Romuald Cudak, który niezmiennie, od pierwszej edycji czuwa nad jego organizacją i dba o najwyższy poziom merytoryczny prezentowanych wystąpień. Początkowo rolę organizatora pełniła Międzyinstytutowa Pracownia Badań nad Literaturą Polską w Świecie, zastąpiona potem przez Katedrę Międzynarodowych Studiów Polskich. Do stałych współorganizatorów konferencji należy Wydział Humanistyczny (wcześniej Filologiczny). Od początku współorganizatorem wszystkich edycji jest również Szkoła Języka i Kultury Polskiej. Obie jednostki zapowiedziały kontynuowanie tego przedsięwzięcia – tym razem jubileuszowej, dziesiątej edycji – już za dwa lata.
Komitet Naukowy:
dr hab. Romuald Cudak (prof. em. UŚ)
prof. Andrea De Carlo (Uniwersytet w Neapolu „L’Orientale”)
prof. Marian Kisiel (Uniwersytet Śląski w Katowicach)
prof. Li Yinan (Pekiński Uniwersytet Języków Obcych)
prof. Żaneta Nalewajk-Turecka (Uniwersytet Warszawski)
prof. Jolanta Pasterska (Uniwersytet Rzeszowski)
prof. Aleksandra Piasecka-Till (Federalny Uniwersytet Parany w Kurytybie)
prof. Ewa Sławkowa (Uniwersytet Śląski w Katowicach)
dr hab. Bożena Szałasta-Rogowska, prof. UŚ (UŚ w Katowicach)
prof. Lidija Tanuševska (Uniwersytet św. św. Cyryla i Metodego w Skopju)
dr Agnieszka Tambor (Uniwersytet Śląski w Katowicach)
Komitet Organizacyjny:
dr Wioletta Hajduk-Gawron
prof. Jolanta Tambor
dr Anna Gawryś-Mazurkiewicz
dr Tomasz Gęsina
dr Maria Wacławek
