Językowy obraz świata
Językowy obraz świata
(oprac. Romualda Piętka)
WYKŁADY:
- definicja i historia pojęcia: językowy obraz świata;
- hipotezy relatywizmu językowego i uniwersalizmu językowego a relacje między światem rzeczywistym, konceptualizującymi go kategoriami semantycznymi i ich strukturalizacjami językowymi;
- potoczny i naukowy obraz świata a modelowanie i kategoryzowanie;
- językowy obraz świata zawarty w leksyce, frazeologii i strukturach gramatycznych danego języka;
- niewspółmierność leksykalna w różnych językach; kulturowe uwarunkowania definiowania znaczeń leksemów w nauczaniu języka obcego;
- metafory językowe a zachowania językowe, świat kultury, zwyczajów i wyobrażeń ludzi mówiących danym językiem;
- stereotyp i prototyp językowy a wizja świata przekazywana w podręcznikach do nauki języka jako obcego;
- komunikacja międzykulturowa a etnocentryzm i skrypty kulturowe (polskie skrypty kulturowe, etykieta językowa, grzecznościowe strategie
- konwersacyjne, agonistyka czy empatia, emocjonalność, płeć w kulturze).
Podstawowa literatura:
Językowy obraz świata i kultura, „Język a Kultura”, t. 13, red. A. Dąbrowska, J. Anusiewicz, Wrocław 2000.
Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin1999, wyd.II, popr.
Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, Warszawa 1998.
Pease A., Język ciała. Jak czytać myśli ludzi z gestów, Warszawa 1997.
Piętkowa R., Językowy obraz świata i stereotypy a nauczanie języka polskiego, w: Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego, red. A. Achtelik,
J. Tambor, Katowice 2007.
Piętkowa R., O kulturowych uwarunkowaniach definiowania leksemów w nauczaniu języka obcego, „Postscriptum” 2002, nr 2-3 (42-43), s. 97-106.
Sapir E., Kultura, język, osobowość. Wybrane eseje, Warszawa 1978.
Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne, „Język a Kultura”, t. 12, red. Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński, Wrocław 1998.
Wierzbicka A., Język – umysł – kultura. Wybór prac, red. J. Bartmiński, Warszawa 1999.
Wierzbicka A., Uniwersalne pojęcia ludzkie i ich konfiguracje w różnych kulturach, „Etnolingwistyka” 1991, nr 4, s.7-40.
Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław 1993.