Pierwsze Dyktando z polskiego w Belgradzie (maj 2010)
20-04-2017
W ostatnich dniach przed 21 maja głównym tematem na uniwersytetach w Belgradzie, Nowym Sadzie i nie tylko, było Dyktando z polskiego. Błyskawicznie szerzyły się pytania: Jak napisać, aby nie powstydzić się swojej wiedzy? Jak pokonać rywali i zdobyć wspaniałe nagrody? Jest tylko jeden sposób: wyjść i spróbować.
Konkurencja była bardzo duża i niejednorodna, dlatego wprowadzono dodatkowe kategorie (podobnie jak w boksie). Waga piórkowa dla osób, które uczą się polskiego jako drugiego lub trzeciego języka słowiańskiego, waga półśrednia dla studentów polonistyki z Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Belgradzie i waga ciężka dla osób z polskim pochodzeniem. Dyktando z polskiego zaszczycili i uatrakcyjnili swoim udziałem także lektorzy innych języków obcych władający językiem polskim: Nina Gagova z Bułgarii, Zoriana Huk z Ukrainy, Zdenek Andrle z Czech oraz Dalibor Sokolović – belgradzki słowacysta, przez wiele lat lektor języka serbskiego na Uniwersytecie Łódzkim. Jednym słowem – doborowe towarzystwo.
Zasady były proste: zrobić jak najmniej błędów ortograficznych i interpunkcyjnych. Liczba uczestników sięgnęła siedemdziesięciu osób. Proszę sobie wyobrazić tyle czystych kartek papieru na ławkach w Sali Bohaterów. Wszystko dopięte na ostatni guzik. Nagrody kusiły śmiałków, którzy nie mogli się doczekać pierwszego sędziowskiego gwizdka. A skoro mowa o sędziach – w skład jury weszli: prof. Petar Bunjak – szef belgradzkiej polonistyki, prodziekan ds. kształcenia, Mirjana Kostić-Golubičić – polonistka-językoznawczyni z Uniwersytetu w Belgradzie, Katarzyna Bytomska – lektorka języka polskiego w Belgradzie, Wioletta Kozieja – lektorka języka polskiego w Nowym Sadzie, Agnieszka Czerwińska reprezentująca Ambasadę RP w Serbii, Dagmara Luković – dyrektor polonijnego Centrum Poloniusz – Pegaz i Jelena Jović – członek honorowy jury, zdobywczyni tytułu I Cudzoziemskiego Wicemistrza Języka Polskiego w roku 2008 podczas ogólnopolskiego dyktanda z polskiego dla cudzoziemców, które odbywa się rokrocznie w Cieszynie. Przewodniczącą jury była dr Katarzyna Sujkowska-Sobisz z Instytutu Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, reprezentująca Szkołę Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach – współorganizatora Dyktanda i fundatora głównej nagrody dla studentów polonistyki – zaproszenia na letnią szkołę języka, kultury i literatury polskiej w Cieszynie. Kolejną z dwóch najcenniejszych nagród – laptop dla najlepszego studenta z polskim pochodzeniem – ufundował Konsul RP w Belgradzie. Większość natomiast atrakcyjnych nagród książkowych i multimedialnych ufundowała Ambasada RP w Serbii. Za wsparcie wdzięczni jesteśmy także Centrum Poloniusz – Pegaz.
Nareszcie się zaczęło! Tytuł dyktanda brzmiał: Przedkonkursowa megapowtórka i od razu było widać, że nie pójdzie jak po maśle… Uczestnicy mieli do czynienia z trudnymi słowami: obcego pochodzenia, dziwnymi imionami lub nazwami polskich zabytków. Pisali i pisali coraz bardziej zmęczeni, aż w końcu – gdy długopisy zaczęły już wysychać – pani dr Sujkowska-Sobisz skończyła dyktowanie. Uff..!
Komisja sprawdzająca miała pełne ręce roboty. Za to każdy z nas – uczestników – miał okazję zapoznać się ze wzorcowym tekstem i policzyć wszystkie swoje błędy. Reakcje były różnorakie: jedni się śmiali, drudzy żałowali, inni zaś mieli powody do radości i niecierpliwie czekali na ogłoszenie wyników. Tymczasem po krótkiej przerwie czekał nas jeszcze deser w postaci przygotowanego specjalnie dla nas gościnnego wykładu pani dr Katarzyny Sujkowskiej-Sobisz zatytułowanego: Czy psycholożki wznoszą toasty? Współczesna polska norma językowa i etykietalna. Wykład poświęcony był aktualnym zagadnieniom dotyczącym m.in.: jakości komunikowania się, sposobów zwracania się do innych osób, przedstawiania się, formuł powitań i pożegnań, odmieniania nazwisk, żeńskich nazw zawodów, liczebników zbiorowych oraz wznoszenia toastów oczywiście. Ważną i niemniej aktualną część wykładu stanowiły wyjaśnienia związane z różnymi trudnymi słowami i sformułowaniami, które pojawiły się w tekście dyktanda. Po wykładzie nastąpił wyczekiwany niecierpliwie moment ogłoszenia wyników i rozdania nagród. Najlepszą spośród nas – studentów belgradzkiej polonistyki – okazała się być Jovana Nikolić z IV roku i to ona zdobyła zaszczytny tytuł Serbskiego Mistrza Języka Polskiego oraz spędzi sierpień w Cieszynie. Tytuł Serbskiego Orła Polskiej Ortografii – dla najlepszego uczestnika z polskim pochodzeniem – przypadł w udziale (razem z laptopem) Mirze Luković.
Wielu jednak mogło cieszyć się nagrodami i wyróżnieniami: i najmłodsza uczestniczka, i najlepsza a grona z absolwentów, a nawet ten z uczestników, który 21 maja obchodził właśnie swoje urodziny. Każdy z przybyłych otrzymał również wielce użyteczną pamiątkę w postaci komputerowego programu do nauczania polskiej frazeologii – prezent od katowickiej SJiKP. Ostatnie minuty pierwszego Dyktanda z polskiego w Belgradzie upłynęły na wzajemnych gratulacjach i pamiątkowych zdjęciach, które zapewne będą kiedyś miały wielką historyczną wartość. Mamy bowiem nadzieję, że pierwsze dyktando nie pozostanie zarazem ostatnim.
Lista laureatów pierwszego Dyktanda z polskiego w Belgradzie Serbski Mistrz Języka Polskiego: Jovana Nikolić (jednocześnie najlepsza polonistka z IV roku) I Serbski Wicemistrz Języka Polskiego: Milina Jovanović II Serbski Wicemistrz Języka Polskiego: Marina Piper (jednocześnie najlepsza polonistka z I roku) Serbski Orzeł Polskiej Ortografii: Mira Luković I Serbski Orzełek Polskiej Ortografii: Stevan Adamović II Serbski Orzełek Polskiej Ortografii: Jelena Janković 10+ dla najlepszego polonisty z II roku: Miloš Mijatović 10+ dla najlepszego polonisty z III roku: Nataša Obradović Wyróżnienie dla najlepszego absolwenta: Mila Gawrilović 10+ dla najlepszego nie-polonisty początkującego: Jelena Kovačević 10+ dla najlepszego nie-polonisty zaawansowanego: Sanja Svilar Wyróżnienie dla najlepszego z najmłodszych uczestników dyktanda: Viktoria Petković.
Stevan Adamović, Katarzyna Bytomska