Jesienna Bratysława i Sofia z Erasmusem (4-7 listopada 2007)
20-04-2017
W dniach 4-7 listopada 2007, w ramach umowy, którą w programie Erasmus zawarła Szkoła Języka i Kultury Polskiej, prof. dr hab. Ewa Jaskółowa i dr hab. Bernadeta Niesporek-Szamburska z Katedry Dydaktyki Języka i Literatury Polskiej UŚ zostały zaproszone z wykładami gościnnymi dla studentów polonistyki Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie. Inicjatorką zaproszenia była ze strony uczelni słowackiej kierownik Katedry Slawistyki, doc. dr Marta Pančikova, koordynatorka umowy.
Pomieszczenia Katedry znajdują się w pięknym secesyjnym budynku przy ul. Gondovej 2, prawie w samym centrum starej Bratysławy. Z okien uczelni można patrzeć na „modre” fale Dunaju, jednak słowaccy studenci, pomimo pięknej słonecznej pogody, nie byli tym widokiem zainteresowani. Niektórzy z nich czekali z niecierpliwością na kolejne wykłady prof. dr hab. Ewy Jaskółowej o współczesnej poezji polskiej, ponieważ uczestniczyli już w jej wykładach w maju 2007 roku. Młodych adeptów polonistyki czekała jednak niespodzianka. Prof. E. Jaskóła zaprezentowała im tym razem współczesną poezję dla dzieci autorstwa Joanny Kulmowej, zaś dr hab. B. Niesporek-Szamburska przedstawiła możliwości uczenia się polskiego w zabawach językiem, sprowokowanych przez rymowane żarty Wiktora Woroszylskiego. Zainteresowanie zajęciami śląskich badaczek było na tyle duże, że nawet w godzinach wieczornych uczestniczyły w nich liczne grupy studentów. Oferta wykładów obejmowała także słuchaczy bardziej zaawansowanych (z V roku polonistyki). Dla nich dr hab. B. Niesporek-Szamburska przygotowała wykład o metaforze synestezyjnej w języku współczesnym. Uczestniczyli w nim także polscy studenci studiujący w Bratysławie w ramach programu Erasmus.
Zainteresowanie językiem i literaturą polską wśród słowackich studentów jest duże, o czym świadczyła frekwencja i udział w zajęciach, prowadzonych przez polskie wykładowczynie, studentów z różnych kierunków. Wzajemne sąsiedztwo, bliskość i podobieństwo języków: polskiego i słowackiego, a także możliwości, które otwiera program Erasmus, potęgują to zainteresowanie.
Jeden z następnych listopadowych tygodni (17–24.11.2007) prof. dr hab. Ewa Jaskółkowa i dr hab. Bernadeta Niesporek-Szamburska spędziły w Bułgarii. Obie zostały zaproszone w ramach kolejnej umowy zawartej przez Szkołę Języka i Kultury Polskiej UŚ w programie Erasmus przez pracowników Katedry Filologii Słowiańskich Uniwersytetu „St. Kliment Ohridski” w Sofii z wykładami dla studentów. Program wykładów był bardzo bogaty: obejmował zajęcia w Uniwersytecie „St. Kliment Ohridski”, w Uniwersytecie Cyryla i Metodego w Wielkim Tyrnowie oraz w Uniwersytecie im. Paisija Chilendarskiego w Płowdiwie.
Pierwszy dzień pobytu zdominowało jednak inne ważne wydarzenie. Prof. dr hab. Ewa Jaskóła przyjechała bowiem do Sofii także na zaproszenie Instytutu Polskiego jako koordynator europejskiego projektu „Slavic Networking”. Prezentacja projektu opracowanego przez partnerów z pięciu różnych krajów słowiańskich (w tym właśnie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach i Uniwersytetu „St. Kliment Ohridski” w Sofii) i z Niemiec – wraz z pokazem multimedialnych możliwości programu (z zademonstrowaniem działającej strony internetowej projektu (www.slavic-net.us.edu.pl)) zgromadziła szeroką publiczność w Instytucie Polskim w Sofii. W prezentacji uczestniczyły bułgarskie partnerki z Uniwersytetu Sofijskiego oraz z Narodowego Radia Bułgarskiego. Informacja o samym projekcie była w Sofii na tyle powszechna, iż prof. Ewa Jaskółowa została rozpoznana przez pracownicę Instytutu podczas pierwszego spaceru po Sofii. Panią profesor poproszono także o udzielenie dwóch wywiadów radiowych.
W następnym dniu obie panie prowadziły zajęcia dla sofijskich studentów polonistyki. Mieści się ona w głównym, monumentalnym budynku uniwersytetu w centralnym punkcie miasta. Przy wejściu głównym, po obu stronach schodów, znajdują się pomniki fundatorów, braci Georgiewów. Schody prowadzące do wejścia to miejsce spotkań młodych ludzi. W sali polonistyki, z której jedno wejście prowadzi na balkon przepięknej auli uniwersytetu, prof. dr hab. Ewa Jaskółowa wygłosiła wykład o poezji polskiej noblistki, Wisławy Szymborskiej. Dr hab. Bernadeta Niesporek-Szamburska przedstawiła pewien aspekt językowego obrazu świata, mówiła, jak neurofizjologiczne i biologiczne wyposażenie człowieka wpływa na jego język. Zajęcia polskich wykładowczyń spotkały się z żywym przyjęciem, dyskusje prowadzono długo, także poza salą wykładową.
Kolejne dni były bogate w wrażenia. Oznaczały one podróże: do dawnej stolicy Bułgarii – Wielkiego Tyrnowa oraz do Płowdiwu. Bułgaria jest ciekawym i zróżnicowanym krajem, co było szczególnie widoczne w czasie podróży do Tyrnowa. Droga krainą Królowej Śniegu: ośnieżone góry i zmrożone drzewa. Miasto, położone na kilku wzgórzach tworzy z naturą piękne krajobrazy. W Uniwersytecie św. św. Cyryla i Metodego odbyły się zajęcia dla studentów, w których licznie uczestniczyli pracownicy naukowi. Wcześniej obie panie, a także dyrektor Instytutu Polskiego w Sofii, pani Anna Trenda spotkały się z władzami uczelni oraz przedstawicielami kierunków filologicznych, z którymi rozmawiały na temat możliwości współpracy i wspólnych publikacji polskich i bułgarskich pracowników naukowych i studentów. Dzień zakończyła próba podejścia na wzgórze zamkowe, Carewec oraz wizyta w jednej z widokowych restauracyjek, by spróbować specjałów bułgarskiej kuchni.
Program w Płowdiwie rozpoczął się od krótkiego zwiedzania starego miasta i ruin amfiteatru, po czym obie panie przeprowadziły zajęcia dla studentów na Uniwersytecie im. Paisija Chilendarskiego. Pomimo niesprzyjającego terminu (piątkowe popołudnie) zajęcia spotkały się z dużym zainteresowaniem młodych słuchaczy. Wśród studentów i pracowników wszystkich odwiedzonych w Bułgarii uniwersytetów wielkim powodzeniem cieszyła się prezentacja multimedialnego programu „Slavic-Networking”. Wszyscy zgodnie podkreślali wielką wartość użytkową projektu i możliwość jego wykorzystania do nauki jednego z prezentowanych języków słowiańskich. Bułgarscy studenci polonistyki deklarowali aktywne wykorzystanie programu do nauki języka polskiego.